Το κοχλιακό εμφύτευμα είναι μία ηλεκτρονική συσκευή που θα βοηθήσει το παιδί σας να ακούσει. Όμως δεν μπορεί να αποκαταστήσει την «φυσιολογική» ακοή, παρ’ ότι σε αρκετές περιπτώσεις την πλησιάζει. Με το κοχλιακό εμφύτευμα παρακάμπτεται ο κοχλίας - που συνήθως ευθύνεται για την βαρηκοΐα -, με τρόπο ώστε οι εξωτερικοί ήχοι να διεγείρουν απ’ ευθείας το ακουστικό νεύρο.

Τo κοχλιακό εμφύτευμα αποτελείται από εξωτερικά κι εσωτερικά μέρη:

Στα εξωτερικά ανήκουν ο επεξεργαστής ομιλίας με το μικρόφωνο, που τοποθετείται πίσω από το αυτί (σαν ακουστικό) και ο πομπός, που τοποθετείται στο κεφάλι, πάνω ή κάτω από τα μαλλιά.

Τα εσωτερικά μέρη είναι ο δέκτης/διεγέρτης και το ηλεκτρόδιο που εμφυτεύονται με χειρουργική επέμβαση κάτω από το δέρμα του κεφαλιού και μέσα στον κοχλία, αντίστοιχα.

Το μικρόφωνο συλλαμβάνει τους ήχους του περιβάλλοντος και ο επεξεργαστής ομιλίας τους μετατρέπει σε ψηφιακά σήματα, τα οποία μεταδίδονται δια μέσου του δέρματος από τον πομπό στον δέκτη/διεγέρτη. Στη συνέχεια μεταβάλλονται σε ηλεκτρικά σήματα, αποστέλλονται στο ηλεκτρόδιο που είναι τοποθετημένο μέσα στον κοχλία και εκεί διεγείρουν το ακουστικό νεύρο. Τέλος, το ακουστικό νεύρο μεταφέρει τα ερεθίσματα στα ακουστικά κέντρα του εγκεφάλου, όπου γίνονται αντιληπτά σαν ήχος.

Υποψήφια για κοχλιακή εμφύτευση θεωρούνται όσα παιδιά πάσχουν από μεγάλη βαρηκοΐα και στα δύο αυτιά και τα οποία με τη χρήση ακουστικών βαρηκοΐας δείχνουν ελάχιστη ή καθόλου βελτίωση στην ανάπτυξη της ομιλίας. Θα πρέπει να πληρούν τους παρακάτω όρους:

• Να είναι μεγαλύτερα των 9 μηνών.
• Να έχουν μεγάλη βαρηκοΐα και στα δύο αυτιά (>90dB).
• Να μην έχουν βελτίωση στην κατανόηση και την ομιλία τους μετά από 3-6 μήνες  χρήσης κατάλληλων ακουστικών βαρηκοΐας.
• Να μην έχουν άλλα σοβαρά προβλήματα υγείας που απαγορεύουν τη γενική αναισθησία και τη χειρουργική επέμβαση.
• Να υπάρχουν οι κατάλληλες οικογενειακές και κοινωνικές συνθήκες ώστε να επωφεληθούν από την απαραίτητη ειδική εκπαίδευση
• Οι γονείς/κηδεμόνες να συμφωνούν στην εκμάθηση και τη χρήση του προφορικού λόγου από το παιδί τους.

Παρά τις παραπάνω γενικές συστάσεις, κάθε παιδί με βαρηκοΐα θα πρέπει να αξιολογείται εξατομικευμένα. Σε ορισμένες περιπτώσεις, το κοχλιακό εμφύτευμα θεωρείται κατάλληλη λύση ακόμα και για παιδιά που δεν περικλείονται στους παραπάνω όρους (π.χ. με βοήθεια από τα ακουστικά αλλά μη ικανοποιητικού βαθμού, με ανωμαλίες του έσω ωτός ή και άλλα προβλήματα ανάπτυξης).
Η κώφωση μετά από μηνιγγίτιδα θα πρέπει να αντιμετωπίζεται ξεχωριστά και με επείγουσες διαδικασίες, χωρίς ηλικιακό όριο.

Κάθε παιδί υποψήφιο για κοχλιακή εμφύτευση θα πρέπει πριν την τελική απόφαση για το χειρουργείο να υποβάλλεται σε:

• Λεπτομερή έλεγχο της ακοής. Λόγω της έλλειψης συνεργασίας από τα μικρά παιδιά, αυτό μπορεί να απαιτήσει επανειλημμένες επισκέψεις στο ακοολογικό εργαστήριο.
• Αναζήτηση της αιτίας της βαρηκοΐας με εξετάσεις που θα συστήσει ο θεράπων γιατρός (αξονική ή/και μαγνητική τομογραφία, αιματολογικός έλεγχος, κλπ). Απαραίτητα θεωρούνται η οφθαλμολογική εξέταση και η βυθοσκόπηση, η νευρολογική εκτίμηση και το ηλεκτροκαρδιογράφημα. Ο γονιδιακός έλεγχος της βαρηκοΐας με την αναζήτηση της μετάλλαξης του γονιδίου για την κοννεξίνη 26 και 30, συστήνεται κυρίως σε παιδιά χωρίς άλλα συνοδά προβλήματα υγείας ή ανωμαλίες.
• Αξιολόγηση του λόγου/ομιλίας και της δυνατότητας επικοινωνίας του παιδιού από λογοθεραπευτή ή/και αναπτυξιολόγο.
• Παιδιατρική εξέταση για την εκτίμηση της συνολικής κατάστασης του παιδιού και την αποκάλυψη πιθανών μη εμφανών προβλημάτων υγείας.

Σήμερα στην ελληνική αγορά υπάρχουν τρεις εταιρείες κοχλιακών εμφυτευμάτων (Advanced Bionics, Cochlear και ME-DEL). Στους ιστότοπους των εταιρειών μπορείτε να βρείτε πληροφορίες και λεπτομέρειες για το καθένα από αυτά.
Σε γενικές γραμμές η λειτουργία και η αποτελεσματικότητα των κοχλιακών εμφυτευμάτων είναι παρόμοια. Δεν υπάρχουν σαφή επιστημονικά δεδομένα υπεροχής κάποιου εμφυτεύματος έναντι των υπολοίπων.

Το κόστος του κοχλιακού εμφυτεύματος είναι μεγάλο όμως τα ασφαλιστικά ταμεία καλύπτουν την δαπάνη για τοποθέτησή του, εφόσον έχει προηγηθεί έγκριση από το Α.Υ.Σ. (πρώην ΚΕ.Σ.Υ.) και με την προϋπόθεση ότι η επέμβαση θα πραγματοποιηθεί σε αναγνωρισμένο Κέντρο Εμφύτευσης. Σε κάθε παιδί μπορούν να τοποθετηθούν δύο κοχλιακά εμφυτεύματα με μια χειρουργική επέμβαση ή με δύο διαδοχικές εγχειρήσεις, με διαφορά λίγων μηνών η μία από την άλλη.

• Οι γονείς θα ειδοποιηθούν για το χειρουργείο τουλάχιστον 15 ημέρες νωρίτερα.
• Το παιδί θα πρέπει να είναι σε καλή κατάσταση υγείας, χωρίς ίωση, πυρετό, ωτίτιδα, βήχα ή έντονη ρινίτιδα για τουλάχιστον μία εβδομάδα πριν το χειρουργείο.
• Την παραμονή του χειρουργείου το παιδί μπορεί να φάει ελεύθερα βραδινό γεύμα και να πιεί υγρά. Το πρωί του χειρουργείου επιτρέπονται μόνο μικρές ποσότητες διαυγών υγρών (νερό, χαμομήλι, τσάι) μέχρι και δύο ώρες πριν την επέμβαση.
• Η επέμβαση γίνεται με γενική αναισθησία και διαρκεί περίπου 3-4 ώρες. Το παιδί μπορεί να επιστρέψει σπίτι του ακόμα και το ίδιο βράδυ, αν έχει «συνέλθει» από την εγχείρηση και την αναισθησία και έχει αρχίσει να πίνει υγρά. Ωστόσο, οι γονείς θα πρέπει να είναι προετοιμασμένοι και για ολιγοήμερη παραμονή στο νοσοκομείο, όπως στις περιπτώσεις επιπλοκών ή για τα παιδιά από επαρχία.
• Τα παιδιά με κοχλιακό εμφύτευμα παρουσιάζουν στατιστικά μεγαλύτερα ποσοστά προσβολής από μηνιγγίτιδα. Για το λόγο αυτό κάθε παιδί που πρόκειται να υποβληθεί σε κοχλιακή εμφύτευση θα πρέπει απαραίτητα να εμβολιάζεται για τα συχνότερα μικρόβια που προκαλούν μηνιγγίτιδα (κυρίως τον πνευμονιόκοκκο αλλά και αιμόφιλο τύπου β και μηνιγγιτιδόκοκκο).

• Απώλεια της απομένουσας ακοής στο αυτί που εμφυτεύεται.
• Στατιστικά υψηλότερα ποσοστά προσβολής από μηνιγγίτιδα συγκριτικά με τα υπόλοιπα παιδιά.
• Ερεθισμός του προσωπικού νεύρου, δηλαδή του νεύρου που δίνει εντολές για τις κινήσεις του προσώπου, και ακούσιες κινήσεις του προσώπου.
• Επιμόλυνση/λοίμωξη, οίδημα και διάσπαση του χειρουργικού τραύματος, που μπορεί να απαιτήσει πολυήμερη συντηρητική θεραπεία ή χειρουργείο ή ακόμα και αφαίρεση του εμφυτεύματος.
• Αποτυχία του χειρουργείου λόγω σοβαρών ανατομικών ανωμαλιών του αυτιού και κινδύνου για τη ζωή ή τη σωματική ακεραιότητα του παιδιού.
• Αστοχία του εμφυτεύματος και αντικατάστασή του.
• Τέλος, το χειρουργείο για κοχλιακό εμφύτευμα περικλείει τους κινδύνους κάθε ωτοχειρουργικής επέμβασης (υπαισθησία προσώπου, αλλαγή στο αίσθημα της γεύσης, ζάλη και εμβοές, προσωρινή ή μόνιμη βλάβη του προσωπικού νεύρου, μετεγχειρητικό πόνο), καθώς και τις γενικές επιπλοκές κάθε χειρουργικής επέμβασης (από τη γενική αναισθησία, καρδιολογικές, αλλεργικές αντιδράσεις, κλπ).

Τις πρώτες ημέρες μετά την επέμβαση θα χρειασθούν συχνές επισκέψεις για την περιποίηση του τραύματος. Τα ράμματα κόβονται περίπου σε 10 ημέρες. Στο διάστημα αυτό, μπορεί να χρειασθούν παυσίπονα. Ήπια αστάθεια στη βάδιση του παιδιού είναι αναμενόμενη και συνήθως παροδική.

Η ενεργοποίηση της συσκευής γίνεται στις 3-4 εβδομάδες μετά το χειρουργείο. Σε αυτή, εκτός από τον πρώτο προγραμματισμό του εμφυτεύματος, δίνονται οδηγίες για τη χρήση της συσκευής, την συντήρησή της και την εγγύηση.
Στο διάστημα των πρώτων μηνών, καθώς η ακοή βελτιώνεται, θα χρειασθούν αρκετές επισκέψεις για ρύθμιση της συσκευής, ακόμα και ανά μήνα. Μετά το πρώτο έτος και κατά την σχολική ηλικία οι επισκέψεις για την ρύθμιση του κοχλιακού εμφυτεύματος γίνονται ανά 6-μηνο ενώ αργότερα ανά έτος. Ανάλογα με την περίπτωση και τις ανάγκες, οι επισκέψεις για ρύθμιση μπορεί να μεταβληθούν.

• Καθοριστικοί παράγοντες της εξέλιξης του παιδιού είναι η ηλικία διάγνωσης της βαρηκοΐας, η ηλικία εμφύτευσης, η συνύπαρξη άλλων ανατομικών ανωμαλιών στο αυτί ή τον εγκέφαλο, η ψυχοκινητική ανάπτυξη του παιδιού, το οικογενειακό περιβάλλον και η συνέπεια στη χρήση της συσκευής. Οι παράγοντες αυτοί θα πρέπει να έχουν εκτιμηθεί πριν από την απόφαση για το χειρουργείο.
• Όλα τα παιδιά που μετά από σωστή αξιολόγηση δέχονται κοχλιακό εμφύτευμα θα ωφεληθούν με τη χρήση του. Τα περισσότερα καταφέρνουν να ακούνε και να κατανοούν ήχους του περιβάλλοντος και φωνητικές εντολές ενώ αυξάνεται η ικανότητα χειλεοανάγνωσης. Κάποια θα μπορέσουν να συμμετέχουν σε ελεύθερη συζήτηση με τη συνηθισμένη ένταση φωνής. Τέλος, αρκετά θα μπορούν να χρησιμοποιήσουν το τηλέφωνο, να ακούσουν μουσική και να παρακολουθήσουν «κανονικό» σχολείο, μαζί με τα παιδιά που ακούνε φυσιολογικά.
  Τα οφέλη από το κοχλιακό εμφύτευμα δεν μπορούν να προβλεφθούν με ακρίβεια πριν από το χειρουργείο.
• Για καλύτερα αποτελέσματα, το παιδί θα πρέπει να χρησιμοποιεί την συσκευή όλες τις ώρες της ημέρας, με εξαίρεση τον ύπνο και το μπάνιο. Η συνεχής χρήση της συσκευής, η κατάλληλη αγωγή και η εξάσκηση μπορούν να βελτιώσουν σημαντικά τις ακουστικές ικανότητες του παιδιού. Η ανάπτυξη της ομιλίας απαιτεί χρόνο και ακουστικές εμπειρίες, τόσο στα παιδιά με φυσιολογική ακοή όσο και σε αυτά με βαρηκοΐα.
• Οι γονείς πρέπει να προσφέρουν στο παιδί πολλές ηχητικές πληροφορίες, να του διαβάζουν δυνατά κάθε ημέρα και να του μιλούν για πράγματα που συμβαίνουν στο σπίτι και στο σχολείο.
• Πολύ μεγάλη σημασία για την επιτυχία του κοχλιακού εμφυτεύματος έχει η σταθερότητα και η επιμονή των γονέων στην ακουστική επικοινωνία και την ανάπτυξη του προφορικού λόγου του παιδιού τους. Η καθοδήγηση των γονέων από ειδικό λογοθεραπευτή για την καλύτερη δυνατή προσέγγιση του παιδιού είναι πολύ σημαντική.
• Το τελικό αποτέλεσμα του κοχλιακού εμφυτεύματος δεν είναι ίδιο σε όλες τις περιπτώσεις: Κάθε παιδί είναι μοναδικό!

1. Αίτηση στον ασφαλιστικό φορέα για έγκριση της κοχλιακής εμφύτευσης με πλήρη ιατρικό φάκελο που πρέπει να περιλαμβάνει:
   • Ολοκληρωμένο ακοολογικό έλεγχο με
   • Τυμπανομετρία,
   • Ακουστικά προκλητά δυναμικά και Ωτοακουστικές Εκπομπές,
   • ASSR (όταν είναι εφικτό),
   • Ακοομετρία ελεύθερου πεδίου και ακοομετρία με οπτική ενίσχυση (όταν είναι εφικτή),
   • Τονικό ακοόγραμμα και ομιλητική ακοομετρία με ακουστικά βαρηκοΐας (όταν είναι εφικτά).
2. Αξονική και μαγνητική τομογραφία με τις γνωματεύσεις τους.
3. Βεβαίωση λογοθεραπευτή για την εξέλιξη της ομιλίας (ανάπτυξη, στασιμότητα ή επιδείνωση).
4. Παιδιατρική γνωμάτευση (γενική κατάσταση υγείας, συνυπάρχουσες παθήσεις, κλπ).
5. Παιδοψυχιατρική εκτίμηση (ή παιδοψυχολογική, όταν κριθεί απαραίτητη από τον παιδίατρο).
6. Ιατρική βεβαίωση για την βαρηκοΐα και την ανάγκη κοχλιακής εμφύτευσης από τον θεράποντα Ωτορινολαρυγγολόγο.

ΠΡΟΣΟΧΗ:Οι παραπάνω οδηγίες έχουν ενημερωτικό χαρακτήρα. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να αντικαταστήσουν την εξέταση από τον γιατρό σας.

1. Πλήρης ιατρική ομάδα με όλες τις απαραίτητες ειδικότητες για την αξιολόγηση και αντιμετώπιση του βαρήκοου, παιδιού ή ενήλικα:
   • Ωτοχειρουργοί
   • Ακοολόγοι
   • Λογοθεραπεύτρια
   • Ψυχολόγος
   • Κοινωνική λειτουργός
2. Ωτοχειρουργική ομάδα που απαρτίζεται από ιατρούς με μακροχρόνια εμπειρία στην αντιμετώπιση της βαρηκοΐας και άλλων ωτολογικών παθήσεων
3. Τεχνολογικά άρτια εξοπλισμένες χειρουργικές αίθουσες
4. Σύγχρονο ακοολογικό εργαστήριο, στελεχωμένο από εξειδικευμένους ακοολόγους
5. Δυνατότητα αντιμετώπισης των δύσκολων περιπτώσεων με ανατομικές ανωμαλίες
6. Δυνατότητα αντιμετώπισης της μονόπλευρης ή της ασύμμετρης βαρηκοΐας
7. Πιστεύοντας στην αρχή «όσο γρηγορότερα τόσο καλύτερα για το βαρήκοο παιδί» έχουμε προνοήσει ώστε στο Κέντρο Κοχλιακών Εμφυτευμάτων ΙΑΣΩ Παίδων και ΙΑΣΩ Γενική Κλινική να μην έχετε αναμονή για την επέμβασή σας.