Καταρράκτης
Θωμάς Μπαλιάκος
Χειρουργός Οφθαλμίατρος
Συνεργάτης ΙΑΣΩ Θεσσαλίας
Η θόλωση του κρυσταλλοειδούς φακού του ματιού λέγεται καταρράκτης. Ο φυσικός φακός του ματιού (κρυσταλλοειδής) είναι διαυγής και βρίσκεται πίσω από την ίριδα. Μέσα από αυτόν περνάει το φως για να φτάσει στη συνέχεια στον αμφιβληστροειδή χιτώνα στην οπίσθια επιφάνεια του ματιού. Με την πάροδο της ηλικίας, ο φακός αυτός χάνει την αρχική του σύσταση και θολώνει (γεροντικός καταρράκτης). Σε μελέτες που έχουν γίνει, η συχνότητα του καταρράκτη είναι 50% σε ανθρώπους ηλικίας μεταξύ 65 – 74 ετών και αυξάνεται σε 70% σε ηλικίες άνω των 75 ετών. Η συνηθισμένη αυτή ασθένεια δεν είναι προνόμιο μόνο των ηλικιωμένων. Νεαρά άτομα, ακόμα και βρέφη, μπορεί να παρουσιάσουν καταρράκτη. Είναι δυνατό να προκληθεί, δηλαδή, και από άλλες αιτίες (τραυματισμοί, φάρμακα, ασθένειες, ακτινοβολίες) ή ακόμα και να υπάρχει από τη γέννηση (συγγενής καταρράκτης).
Ποια είναι τα κύρια συμπτώματα του καταρράκτη ματιών;
- Μειωμένη μακρινή ή κοντινή όραση
- Εξασθένηση στην αντίληψη των χρωμάτων
- Θάμβος & μείωση της ευαισθησίας των αντιθέσεων σε φωτεινό περιβάλλον.
- Εμφάνιση ή επιδείνωση μυωπίας.
- Λάμψεις και αντανακλάσεις γύρω από ορισμένα αντικείμενα (όπως ακτίνες γύρω από τα φώτα των αυτοκινήτων κατά την βραδινή οδήγηση).
Όλα τα παραπάνω συμπτώματα μπορούν να επηρεάσουν τις καθημερινές δραστηριότητες:
- Οδήγηση (ειδικά το βράδυ).
- Διάβασμα ή παρακολούθηση τηλεόρασης.
- Γράψιμο ή άλλες ασχολίες που απαιτούν λεπτομερή παρατήρηση των αντικειμένων.
Στα αρχικά στάδια του καταρράκτη, η αλλαγή των γυαλιών μπορεί να βοηθήσει σε κάποιο βαθμό. Όταν, όμως, η θόλωση του φακού προχωρήσει, τότε η μόνη θεραπεία είναι η χειρουργική. Συντηρητική θεραπεία για τον καταρράκτη με κολλύρια δεν υπάρχει. Σε κάποιες ειδικές περιπτώσεις δίνεται και προεγχειρητική αγωγή για τις τελευταίες 2-3 ημέρες πριν από την επέμβαση. Μισή περίπου ώρα πριν από την επέμβαση γίνεται ενστάλαξη κολλυρίων.
Η επέμβαση για τον καταρράκτη έχει συνήθως διάρκεια 15 περίπου λεπτών. Κατά την διάρκεια της θα αφαιρεθεί ο καταρράκτης με υπέρηχο από μια μικροσκοπική τομή 2,7 χιλιοστών. Στη συνέχεια από την ίδια τομή θα τοποθετηθεί ο νέος ενδοφακός. Δεν χρησιμοποιούνται ράμματα και το μάτι παραμένει σχεδόν πάντα ανοιχτό χωρίς επιδέσμους.
Μετά το χειρουργείο δίνονται οι απαραίτητες οδηγίες.
Δευτεροπαθής Ψευδοκαταρράκτης
Το περίβλημα του φακού (περιφάκιο) μέσα στο οποίο τοποθετούμε τον ενδοφακό κατά την επέμβαση, είναι δυνατόν μετά από μήνες ή χρόνια να παρουσιάσει θόλωση με επακόλουθη μείωση της καλής όρασης που είχε αποκτηθεί μετεγχειρητικά . Η θόλωση αυτή ονομάζεται θόλωση οπισθίου περιφακίου ή δευτεροπαθής ψευδοκαταρράκτης. Για τη διόρθωση του δεν χρειάζεται χειρουργική επέμβαση πάλι αλλά η χρήση Yag Laser