ΝΟΣΟΣ ΑΛΤΣΧΑΪΜΕΡ: Η ΠΙΟ ΣΥΧΝΗ ΜΟΡΦΗ ΑΝΟΙΑΣ

Κλαίρη Χαρισίου
Νευρολόγος
Επιστ. Συνεργάτης Α΄ Νευροχειρουργικής Κλινικής ΙΑΣΩ Θεσσαλίας

Τι είναι άνοια;

Ως άνοια ορίζεται η έκπτωση, η εξασθένιση δηλαδή, των ανώτερων νοητικών λειτουργιών, με αποτέλεσμα να παρεμβάλλεται στην καθημερινότητα του ασθενούς, στην κοινωνική και επαγγελματική του δραστηριότητα και να τη δυσχεραίνει.

Οφείλεται σε απώλεια νευρικών κυττάρων σε συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου και άρα απώλεια εγκεφαλικού όγκου, η οποία φαίνεται στις απεικονιστικές εξετάσεις ως ατροφία.

Η άνοια δεν είναι μια ενιαία νόσος, αλλά μια οικογένεια στην οποία κατατάσσονται διαφόρων ειδών άνοιες, με συχνότερη εξ αυτών την άνοια Alzheimer.

Γιατί μας αφορά όλους;

Βάση στατιστικής ένας στους πέντε ανθρώπους, ή αλλιώς το 2% του πληθυσμού ηλικίας μεγαλύτερης των 65 ετών θα νοσήσει στην πορεία της ζωής του με άνοια. Στην Ελλάδα σήμερα υπάρχουν περισσότεροι από 200.000 διαγνωσμένοι ασθενείς με άνοια. Η τάση τόσο στην Ελλάδα όσο και παγκοσμίως είναι αυξητική. Αυτό οφείλεται στο ότι αυξάνεται το προσδόκιμο επιβίωσης, ο πληθυσμός ζει, δηλαδή, περισσότερο και όσο γερνάει τόσο πιο ευάλωτος γίνεται σε νευροεκφυλιστικά νοσήματα όπως η άνοια.

Ποια είναι η πορεία της άνοιας;

Η άνοια είναι μια προοδευτικά εξελισσόμενη νόσος, επιδεινούμενη με το πέρασμα του χρόνου που αποτελεί, εκτός από ιατρικό, κοινωνικό και οικονομικό πρόβλημα.

Πως γίνεται η διάγνωση;

Η διάγνωση είναι κλινική με εξέταση από ειδικό νευρολόγο. Η αξιολόγηση γίνεται με συγκεκριμένες κλίμακες - tests και συμπληρώνεται με απεικονιστικές εξετάσεις όπως αξονική τομογραφία εγκεφάλου, αιματολογικές εξετάσεις καθώς και νευροψυχολογική αξιολόγηση.

Ποια είναι τα συμπτώματα;

Η συχνότερη και πιο εμφανής διαταραχή των νοητικών λειτουργιών είναι η διαταραχή της πρόσφατης μνήμης, αυτής δηλαδή που αφορά γεγονότα προηγούμενων ωρών - ημερών ενώ η μακροπρόθεσμη μνήμη (παλαιότερα γεγονότα) διατηρείται. Υπάρχουν όμως και άλλα συμπτώματα όπως πτωχός λόγος, δυσκολία στην οργάνωση και στην εκτέλεση σύνθετων λειτουργιών, αποπροσανατολισμός σε χρόνο ή χώρο (χάνεται εύκολα), διαταραχές συμπεριφοράς με διέγερση, σύγχυση και επιθετικότητα.

Υπάρχουν προδιαθεσικοί παράγοντες;

Προδιαθεσικοί παράγοντες εκτός από την ηλικία είναι το χρόνιο στρες, η σωματική και ψυχική καταπόνηση, η κατάθλιψη, η χαμηλή βιταμίνη D3, ο σακχαρώδης διαβήτης, η αρτηριακή υπέρταση, η αθηροσκλήρωση και το θετικό οικογενειακό ιστορικό.

Ποια είναι η θεραπεία;

Η άνοια δεν είναι φυσικό επακόλουθο της γήρανσης, είναι μια νόσος που θέλει ειδική αντιμετώπιση και παρακολούθηση. Η έγκαιρη διάγνωση ευνοεί την στοχευμένη αντιμετώπιση άρα και την καλύτερη έκβαση. Εκτός όμως από τις φαρμακευτικά διαθέσιμες επιλογές είναι σημαντικό ο ασθενής να δέχεται ερεθίσματα και να υπάρχει ένα πλαίσιο νοητικής γυμναστικής (σταυρόλεξα, Sudoku,πάζλ), σωματικής άσκησης, κοινωνικών συναναστροφών και συναισθηματικής σταθερότητας. Τα χορηγούμενα για την άνοια φάρμακα είναι συμπτωματική θεραπεία που δεν μπορούν να θεραπεύσουν την παθογένεια της νόσου, μπορούν όμως να αναχαιτίσουν την εξέλιξη της, να βελτιώσουν τα συμπτώματα και να βοηθήσουν τελικά την ποιότητα ζωής των ασθενών.