Κορωνοιός SARS-CoV-2 και αλλεργικά νοσήματα

Ιωάννης Κ. Τάσιος
Ιατρός, MSc Ανοσολογίας
Αλλεργιολόγος Παίδων - Ενηλίκων

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός για την Αλλεργία (World Allergy Organization, WAO) έχει καθιερώσει να αφιερώνεται μια εβδομάδα για την ενημέρωση ιατρών, ασθενών, κυβερνήσεων και πολιτών για τα αλλεργικά νοσήματα (www.worldallergyweek.org). Η εβδομάδα αλλεργίας για το 2020 είναι αφιερωμένη στη φροντίδα των αλλεργικών ασθενών κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19.

Ο κορωνοϊός SARS-CoV-2 προκαλεί τα εξής συμπτώματα: πυρετός, ρίγος, κόπωση, μυαλγίες, βήχας, δύσπνοια, ρινική καταρροή, μπούκωμα, απώλεια όσφρησης ή και γεύσης, κεφαλαλγία, δερματικά εξανθήματα, ναυτία, έμετο, διάρροια, κοιλιακά άλγη.

Σε ένα ποσοστό ασθενών δεν προκαλείται κανένα σύμπτωμα (ασυμπτωματικοί). Αυτό σημαίνει ότι ένας φαινομενικά «υγιής» μπορεί να έχει προσβληθεί από τον ιό (χωρίς να το αντιλαμβάνεται) και να τον μεταδίδει σε άλλους συνανθρώπους του.

Πολλά από τα συμπτώματα της λοίμωξης από κορωνοϊό SARS-CoV-2 μοιάζουν με τα συμπτώματα των αλλεργικών νοσημάτων όπως ρινική καταρροή, μπούκωμα (αλλεργική ρινίτιδα), απώλεια όσφρησης ή και γεύσης (σοβαρή επίμονη αλλεργική ρινίτιδα), βήχας, δύσπνοια (αλλεργικό άσθμα), ναυτία, έμετος, διάρροια, κοιλιακά άλγη (τροφική αλλεργία), διάφορα εξανθήματα (σπυράκια) στο σώμα ή στα άκρα με ή χωρίς κνησμό (κνίδωση).

Μπορεί να δημιουργηθεί σύγχυση όσον αφορά την αιτιολογία τους (κορωνοϊός ή αλλεργία;).

Οι αλλεργικοί ασθενείς πρέπει να επικοινωνήσουν με τον ιατρό τους εάν:

1. Εμφανίσουν πυρετό, ρίγος , κόπωση, μυαλγίες
2. Αλλάξουν οι χαρακτήρες των συμπτωμάτων τους (π.χ. έντονος βήχας ή δύσπνοια)
3. Εμφανίσουν ξαφνικά απώλεια όσφρησης ή και γεύσης
4. Εμφανίσουν εξανθήματα (σπυράκια στο σώμα ή στα άκρα) με ή χωρίς κνησμό

Η στρατηγική αντιμετώπισής των αλλεργικών νοσημάτων περιλαμβάνει 3 άξονες:

1. Αποφυγή του υπεύθυνου αλλεργιογόνου (παρακολούθηση δελτίων γύρεων, κλειστά παράθυρα αυτοκινήτου και στο σπίτι, κράνος με κάλυμμα για το πρόσωπο στο μηχανάκι, γυαλιά ηλίου, όχι ξεχορτάριασμα κήπων).
2. Φαρμακευτική αγωγή (αντιισταμινικά, αντιλευκοτριενικά, τοπικά στεροειδή, μονοκλωνικά αντισώματα, βιολογικοί παράγοντες).
   Ο ασθενής πρέπει να είναι ενήμερος για το είδος, τη δόση, τον τρόπο (τεχνική) χορήγησης, το χρονικό διάστημα, το κόστος αλλά και τις πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες των φαρμάκων που λαμβάνει. Η αποτελεσματικότητα των φαρμάκων αυξάνεται όταν υπάρχει εξατομικευμένο πλάνο αντιμετώπισης ανάλογα με τις καθημερινές ανάγκες.
3. Απευαισθητοποίηση (αντι-αλλεργικά εμβόλια, είτε ενέσιμα, είτε πόσιμα-υπογλώσσια). Μακροχρόνια μέθοδος με στόχο ο οργανισμός να αποκτήσει ανοχή δηλαδή να συνηθίσει και να μην αντιδρά στο αλλεργιογόνο που τον πείραζε. Το αποτέλεσμα κρατά για αρκετά χρόνια μετά τη διακοπή της.

Σύμφωνα με τις τελευταίες οδηγίες της ελληνικής, ευρωπαϊκής και αμερικανικής ακαδημίας αλλεργιολογίας, οι αλλεργικοί ασθενείς πρέπει να παίρνουν τα φάρμακά τους ώστε να έχουν υπό έλεγχο τα συμπτώματά τους. Όταν τα αλλεργικά νοσήματα είναι υπό έλεγχο:

1. Εάν εκτεθούν στον κορωνοϊό ελαττώνεται η πιθανότητα να μολυνθούν (π.χ. χέρια στο πρόσωπο για να σκουπιστεί μύτη με καταρροή ή μάτια που δακρύζουν).
2. Εάν μολυνθούν από τον κορωνοϊό ελαττώνεται η πιθανότητα να νοσήσουν βαριά (εφόσον το άσθμα τους είναι ελεγχόμενο).
3. Εάν νοσήσουν από τον κορωνοϊό ελαττώνεται η πιθανότητα να το μεταδώσουν σε άλλους (π.χ. φτάρνισμα, βήχας) ιδιαίτερα το διάστημα πριν την εμφάνιση των συμπτωμάτων της λοίμωξης (προσυμπτωματική φάση).

Η σωστή αντιμετώπιση των αλλεργικών νοσημάτων, η τήρηση των μέτρων δημόσιας υγείας (συστάσεις ΕΟΔΥ), η επαγρύπνηση και η έγκαιρη διάγνωση της λοίμωξης από κορωνοϊό SARS-CoV-2 συμβάλλουν στην αποτελεσματικότερη αντιμετώπισή του.