Η αλλεργική επιπεφυκίτιδα στα παιδιά

Ταλαιπωρεί πολλούς, αλλά η σωστή και έγκαιρη αντιμετώπισή της βελτιώνει την ποιότητα ζωής και την ευεξία των μικρών μας ασθενών.

H αλλεργική επιπεφυκίτιδα είναι ιδιαίτερα συχνή και ταλαιπωρεί το 20% το πληθυσμού. Η έκθεση του ματιού σε αλλεργιογόνα οδηγεί στην αλλεργική αντίδραση της οφθαλμικής επιφάνειας.

Συμπτώματα & Αίτια

Τα πιο τυπικά συμπτώματα της αλλεργικής επιπεφυκίτιδας είναι το κοκκίνισμα των ματιών, συνοδευόμενο από τσούξιμο και φαγούρα. Πολλές φορές, οι ασθενείς έχουν δακρύρροια και την αίσθηση ότι κάτι έχει μπει στο μάτι. Τα πιο συνήθη αλλεργιογόνα είναι η γύρη, η σκόνη και το τρίχωμα από τα κατοικίδια. Ως εκ τούτου, ο ερχομός της άνοιξης συνοδεύεται με αύξηση της συχνότητας της αλλεργικής επιπεφυκίτιδας.

Υπάρχει, δε, μια ιδιαίτερα σοβαρή υποκατηγορία της αλλεργικής επιπεφυκίτιδας, γνωστή ως εαρινή κερατοεπιπεφυκίτιδα, που εμφανίζεται σχεδόν αποκλειστικά την άνοιξη, ενώ υποχωρεί σταδιακά με την εφηβεία. Παρόλα αυτά, υπάρχουν ασθενείς που ταλαιπωρούνται από αλλεργίες όλο τον χρόνο.

Διάγνωση & Θεραπεία

Η διάγνωση της αλλεργικής επιπεφυκίτιδας είναι κλινική. Βασική αρχή στην αντιμετώπισή της είναι η αποφυγή του υπεύθυνου αλλεργιογόνου, ενώ η χρήση κρύων κομπρεσών προσφέρει προσωρινή ανακούφιση.  

Η χρήση γυαλιών και το πλύσιμο του προσώπου και των μαλλιών μειώνουν την έκθεση σε αλλεργιογόνα.

Επίσης, η χρήση κλιματιστικών με ειδικά φίλτρα (π.χ. HEPA) περιορίζει τα αιωρούμενα σωματίδια και αλλεργιογόνα.

Αν και δύσκολο, τα συμπτώματα περιορίζονται με το να μην τρίβουμε τα μάτια.

Η φαρμακοθεραπεία της αλλεργικής επιπεφυκίτιδας εξαρτάται από τη βαρύτητα της κλινικής εικόνας. Ως πρώτη γραμμή, τα τεχνητά δάκρυα απομακρύνουν αλλεργιογόνα από την οφθαλμική επιφάνεια και προσφέρουν ανακούφιση.

Ωστόσο, φάρμακα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την καταπολέμηση της αλλεργικής επιπεφυκίτιδας είναι τα αντιισταμινικά, οι σταθεροποιητές μαστοκυττάρων, η κυκλοσπορίνη και τα κορτικοστεροειδή. Τα αντιισταμινικά κολλύρια έχουν γρήγορη δράση και μειώνουν τη φαγούρα.

Τα κολλύρια σταθεροποιητών μαστοκυττάρων είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικά, αλλά απαιτούν περισσότερο χρόνο δράσης (2-3 εβδομάδες) για το μέγιστο αποτέλεσμα. Οι σταθεροποιητές μαστοκυττάρων μπορούν να χρησιμοποιηθούν και προληπτικά σε ασθενείς με ετήσια εποχική αλλεργική επιπεφυκίτιδα, ξεκινώντας τη χρήση τους έναν μήνα πριν από την τυπική έναρξη των συμπτωμάτων.

Το κολλύριο κυκλοσπορίνης χρησιμοποιείται στην εαρινή κερατοεπιπεφυκίτιδα, καθώς μειώνει τη φλεγμονή της οφθαλμικής επιφάνειας. Τα κολλύρια κορτιζόνης μπορούν να χρησιμοποιηθούν για μικρά χρονικά διαστήματα σε σοβαρά περιστατικά και μόνο υπό την επίβλεψη οφθαλμιάτρου, καθώς μπορεί να προκαλέσουν γλαύκωμα και μακροπρόθεσμα καταρράκτη.

Ασθενείς με έντονα ετήσια συμπτώματα αλλεργικής επιπεφυκίτιδας πρέπει να παρακολουθούνται πέρα από τον οφθαλμίατρο και από ειδικό αλλεργιολόγο. 

Τα πιο συνήθη αλλεργιογόνα είναι η γύρη, η σκόνη και το τρίχωμα από τα κατοικίδια. Ως εκ τούτου, ο ερχομός της άνοιξης συνοδεύεται με αύξηση της συχνότητας της αλλεργικής επιπεφυκίτιδας.

Δρ Ιάσων Μανταγός, MD, PhD
Παιδοοφθαλμίατρος, Διευθυντής Παιδοοφθαλμολογικού Τμήματος ΙΑΣΩ Παίδων,
Επίκουρος Καθηγητής Οφθαλμολογίας Harvard Medical School