Ακράτεια ούρων στις γυναίκες - Διάγνωση & αντιμετώπιση

Ένα πρόβλημα που φέρνει σε αμηχανία τον γυναικείο, συνήθως, πληθυσμό μπορεί να αντιμετωπιστεί με μεθόδους και τεχνικές που έχουν δημιουργήσει νέα αισιόδοξα δεδομένα.

Η ακράτεια των ούρων είναι μια συχνή πάθηση στις γυναίκες και σε ειδικούς πληθυσμούς ανδρών. Μελέτες πληθυσμών σε πολυάριθμες χώρες έχουν δείξει ότι η επίπτωση της ακράτειας οποιασδήποτε μορφής κυμαίνεται μεταξύ περίπου 5% με 70%, με τις περισσότερες μελέτες να αναφέρουν επιπολασμό 25-45%. Έχει, επίσης, υπολογιστεί ότι 25% των προεμμηνοπαυσιακών γυναικών και 49% των μετεμμηνοπαυσιακών γυναικών αναφέρουν σε κάποιο βαθμό απώλεια ούρων. Με την πάροδο του χρόνου, τα συμπτώματα σε κάποιες γυναίκες θα εμφανίζονται πιο συχνά, ενώ σε άλλες θα υποχωρήσουν.

Παρά τη μεγάλη της συχνότητα, περίπου το 25-61% των συμπτωματικών γυναικών που μένουν στην κοινότητα αναζητούν φροντίδα. Αυτό οφείλεται στην αμηχανία που αισθάνονται οι ασθενείς να μοιραστούν το πρόβλημά τους, στην έλλειψη ενημέρωσης για την ύπαρξη θεραπευτικών επιλογών και στον φόβο πιθανού χειρουργείου για την αποκατάσταση του προβλήματος. Η ακράτεια είναι μία κατάσταση με μεγάλο αντίκτυπο στη ζωή των ασθενών.

Επηρεάζει αρνητικά την ποιότητα ζωής των γυναικών, καθώς σχετίζεται με κατάθλιψη, άγχος, μείωση εργασιακής ικανότητας και κοινωνική απομόνωση. Επίσης, η ακράτεια κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής, αλλά κι ο φόβος εμφάνισής της, δυσχεραίνουν τη σεξουαλική ζωή της γυναίκας. Ως παράγοντες κινδύνου αναφέρονται η ηλικία, η παχυσαρκία, η πολυτοκία, ο σακχαρώδης διαβήτης κ.ά.

Οι κατηγορίες

Γυναίκες που γέννησαν με φυσιολογικό τοκετό, σε σύγκριση με γυναίκες που γέννησαν με καισαρική τομή, έχουν αυξημένο κίνδυνο για ακράτεια προσπαθείας.

Ωστόσο, η καισαρική δεν προστατεύει τις γυναίκες από την ακράτεια των ούρων. Η ακράτεια ούρων ταξινομείται σε ακράτεια προσπαθείας, επιτακτική ακράτεια και μικτή.

Στην ακράτεια προσπαθείας εμφανίζεται ακούσια απώλεια ούρων κατά την αύξηση της ενδοκοιλιακής πίεσης (π.χ. με τον βήχα, το γέλιο, το φτέρνισμα, την άρση βάρους), χωρίς να παρατηρούνται ακούσιες συσπάσεις του εξωστήρα. Η ακράτεια προσπαθείας είναι ο πιο κοινός τύπος ακράτειας στις νεότερες γυναίκες, με τη μεγαλύτερη επίπτωση να παρατηρείται στις γυναίκες ηλικίας 45 με 49 ετών.

Στην επιτακτική ακράτεια εμφανίζεται ακούσια απώλεια ούρων η οποία συνοδεύεται από, ή ακολουθεί, την έντονη επιθυμία (έπειξη) για ούρηση. Η ποσότητα των ούρων που διαφεύγει κυμαίνεται από λίγες σταγόνες μέχρι τόση που να διαποτίζει εντελώς τα εσώρουχα.

Η μικτή ακράτεια, προφανώς, αφορά συνύπαρξη των δύο ειδών ακράτειας.

Η διάγνωση

Εκτός της απαραίτητης λήψης του ιστορικού και της κλινικής εξέτασης, που θα μας δώσουν πολλές πληροφορίες σχετικά με τη φύση της ακράτειας που κάθε ασθενής περιγράφει, ένα σημαντικό όπλο στα χέρια των ειδικών είναι η ουροδυναμική μελέτη.

- Ουροδυναμική μελέτη

Η ουροδυναμική μελέτη είναι ένα μέσο αξιολόγησης της σχέσης ροής πίεσης μεταξύ της ουροδόχου κύστης και της ουρήθρας.

Με τη χρήση αυτής της μελέτης, παρέχονται περαιτέρω ενδείξεις σχετικά με τη λειτουργία του κατώτερου ουροποιητικού συστήματος. Η απόκτηση κλινικά πολύτιμων πληροφοριών δεν απαιτεί πάντα τη χρήση αυτής της σχετικά παρεμβατικής τεχνολογίας. Ωστόσο, ο ουροδυναμικός έλεγχος μπορεί να είναι απαραίτητος, εάν θέλουμε να επιτύχουμε μια σωστή διάγνωση μεταξύ της επιτακτικής και της μικτής ακράτειας, καθώς και στην περίπτωση χειρουργικής επιδιόρθωσης του προβλήματος.

Η θεραπευτική αντιμετώπιση

Η θεραπεία της ακράτειας ούρων είναι πολυπαραγοντική και αποτελεί σφάλμα να θεωρείται μονοδιάστατη. Αρχικά, η τροποποίηση του τρόπου ζωής, η ρύθμιση της πρόσληψης υγρών, η απώλεια βάρους θεωρούνται απαραίτητες για την αρχική βελτίωση των συμπτωμάτων. Η φαρμακευτική αγωγή, που κάθε ασθενής λαμβάνει, πρέπει να αναλύεται ενδελεχώς, καθώς όσο και να προσπαθούμε να βελτιώσουμε την επιτακτικότητα μιας σακχαροδιαβητικής ασθενούς, που λαμβάνει διουρητικά για υπέρταση, δεν θα καταφέρουμε ιδιαίτερα αποτελέσματα.

- Συντηρητική αντιμετώπιση

Στην ομάδα της συντηρητικής αντιμετώπισης εντάσσονται και οι ασκήσεις πυελικού εδάφους, η ηλεκτρική διέγερση του οπίσθιου κνημιαίου νεύρου και οι φαρμακευτικές ουσίες που μειώνουν τις συσπάσεις της ουροδόχου κύστης. Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση της ακράτειας (κυρίως της επιτακτικής) ονομάζονται αντιχολινεργικά και παρουσιάζουν αξιόλογα αποτελέσματα.

Μπορούν να χορηγηθούν σε διάφορες δοσολογίες και συνδυασμούς, όμως απαιτείται προσοχή στη λήψη, λόγω ποικίλων ανεπιθύμητων ενεργειών. Η χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής για ακράτεια ούρων απαιτεί συχνούς κλινικούς επανελέγχους και στενή «συνεργασία» μεταξύ ιατρού και ασθενούς για τη βελτιστοποίηση των αποτελεσμάτων.

- Παρεμβατικές θεραπείες

Αν το αποτέλεσμα της συντηρητικής αντιμετώπισης δεν είναι το επιθυμητό, οι παρεμβατικές θεραπείες έπονται. Έγχυση αλλαντοτοξίνης (botox) στο τοίχωμα υπερδραστήριας κύστης μπορεί να δώσει πολύ καλά αποτελέσματα, ενώ η αυξητική κυστεοπλαστική για αύξηση της χωρητικότητας της κύστης είναι το τελευταίο όπλο μας στη φαρέτρα αντιμετώπισης της επιτακτικής ακράτειας. Όσον αφορά την ακράτεια προσπαθείας, η σωστή αξιολόγηση των ανατομικών δομών του πυελικού εδάφους αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο της χειρουργικής αντιμετώπισης.

Η τοποθέτηση ταινίας για ακράτεια υπόσχεται (και τα καταφέρνει) να φέρει σημαντική βελτίωση στην ποιότητα ζωής των ασθενών. Η τοποθέτηση ταινίας είναι ένα χειρουργείο μικρής βαρύτητας, που όμως απαιτεί προσεκτικές κινήσεις για τη σωστή ρύθμιση της τάσης που θα καθορίζει την ούρηση της ασθενούς στο μέλλον.

Κλείνοντας αυτή την εφ΄ όλης της ύλης αναφορά στην ακράτεια ούρων, είναι σημαντικό να αναφέρουμε πως το πρόβλημα αυτό που ταλαιπωρεί μεγάλο αριθμό γυναικών επιδέχεται πολλών λύσεων, οι οποίες οφείλουν να προταθούν εξατομικευμένα. Το Α και το Ω στην αντιμετώπιση της ακράτειας είναι η πλήρης κατανόηση αυτής.

Η τροποποίηση του τρόπου ζωής, η ρύθμιση της πρόσληψης υγρών, η απώλεια βάρους θεωρούνται απαραίτητες για την αρχική βελτίωση των συμπτωμάτων.

«Η ΑΚΡΑΤΕΙΑ ΕΠΗΡΕΑΖΕΙ ΑΡΝΗΤΙΚΑ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ, ΚΑΘΩΣ ΣΧΕΤΙΖΕΤΑΙ ΜΕ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ, ΑΓΧΟΣ, ΜΕΙΩΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΚΗΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑΣ  ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΠΟΜΟΝΩΣΗ»