H υπογονιμότητα του άνδρα

Ευτυχία Σκλαβόλια
Εξειδικευμένη βιολόγος σε θέματα ανδρολογικού ελέγχου, συνεργάτης Institute of Life – ΙΑΣΩ.

Πώς επηρεάζει ο σύγχρονος τρόπος ζωής τη γονιμότητα; Ποιο από τα δύο φύλα επηρεάζεται περισσότερο; Η υπογονιμότητα αφορά τελικά μόνο τις γυναίκες ή μπορεί να είναι και ανδρική υπόθεση;

Σήμερα, ο γυναικείος παράγοντας θεωρείται ότι ευθύνεται για το 40% των περιπτώσεων υπογονιμότητας. Κατά 10% ευθύνονται και τα δύο φύλα, ενώ ένα 10% αφορά σε ανεξήγητους λόγους υπογονιμότητας. Όλες οι νεότερες μελέτες αποκαλύπτουν ότι το 30%-40% των θεμάτων υπογονιμότητας αφορά αποκλειστικά στον ανδρικό παράγοντα. Τα ποσοστά αυτά αυξάνουν συνεχώς, καθώς η ποιότητα του σπέρματος επηρεάζεται από πολλές παραμέτρους όπως είναι οι κακές διατροφικές συνήθειες, οι βεβαρυμένες περιβαλλοντικές συνθήκες ή συνθήκες εργασίας, η έλλειψη άσκησης. Όλα τα παραπάνω υπογραμμίζουν την ανάγκη ελέγχου της γονιμότητας του άνδρα.

Η Institute of Life - ΙΑΣΩ, αφουγκραζόμενη τις ανάγκες του κοινού και κινούμενη πάντα σε καινοτόμα μονοπάτια, προχώρησε στη σύσταση Ανδρολογικού Εργαστηρίου μέσα στον χώρο της Μονάδας Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής Institute of Life - ΙΑΣΩ. Μέσω της δημιουργίας ενός σύγχρονου και αξιόπιστου εργαστηρίου, το οποίο παρέχει εξειδικευμένες υπηρεσίες στον τομέα της Ανδρικής Υπογονιμότητας, δύναται να εξαχθούν χρήσιμες διαγνωστικές πληροφορίες που συμβάλλουν στην εξατομικευμένη διαχείριση του περιστατικού και μεγιστοποιούν την πιθανότητα επίτευξης εγκυμοσύνης.

Οι υπηρεσίες του εργαστηρίου υποστηρίζουν εξειδικευμένες εξετάσεις σπέρματος, καθώς και ολοκληρωμένα πακέτα πιστοποιημένης ποιότητας. Εξυπηρετούν τη διάγνωση, τη λειτουργική ανάλυση και την επεξεργασία του σπέρματος, διαδικασίες που πραγματοποιούνται με τις πιο σύγχρονες μεθόδους. Μια έμπειρη ομάδα επιστημόνων είναι έτοιμη να καθοδηγήσει, να συμβουλέψει, να επιλέξει την καταλληλότερη μέθοδο ή θεραπεία για την αντιμετώπιση του περιστατικού.

Η πιο σημαντική εξέταση ανάλυσης σπέρματος, το Σπερμοδιάγραμμα, δίνει πληροφορίες σχετικές με τηνκινητικότητα, τη συγκέντρωση, τη μορφολογία και τη ζωτικότητα των σπερματοζωαρίων. Πραγματοποιείται σύμφωνα με τις αρχές του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) και δίνει τη βασική εικόνα του σπέρματος, ενώ διερευνά την ανάγκη πραγματοποίησης περαιτέρω εξετάσεων.

Επιπλέον εξετάσεις που συχνά συνοδεύουν το σπερμοδιάγραμμα είναι ο Μικροβιολογικός Έλεγχος -ειδικά όταν υπάρχουν ενδείξεις όπως έντονη οσμή, μεγάλος αριθμός στρογγυλών κυττάρων, αυξημένο ιξώδες-, ο Βιοχημικός Έλεγχος (φρουκτόζη-όξινος φωσφατάση- α γλυκοσιδάση), ειδικά σε περιπτώσεις αζωοσπερμίας και ο Ανοσολογικός Έλεγχος με τη διαδικασία εντοπισμού των δύο σημαντικότερων αντισπερματικών αντισωμάτων IgA και IgG στο σπέρμα.

Συχνά, ειδικά όταν το σπερμοδιάγραμμα δεν παρουσιάζει διαταραχή, χρειάζεται να πραγματοποιηθούν επιπλέον εξετάσεις που θα «προδώσουν» την αιτία της υπογονιμότητας, ώστε να δοθεί η σωστή καθοδήγηση στο ζεύγος από τον ιατρό.

- Βασική λειτουργική εξέταση αποτελεί ο Έλεγχος Μακροβιότητας των σπερματοζωαρίων μέσα στο εικοσιτετράωρο. Η εξέταση πραγματοποιείται μετά από επεξεργασία του δείγματος, μας δίνει πληροφορίες για τον χρόνο που το σπερματοζωάριο διατηρεί την κινητικότητά του και άρα βοηθά στον συντονισμό της σεξουαλικής επαφής -ή και της σπερματέγχυσης- με την ωορρηξία.

- Μια επόμενη εξέταση, η οποία συχνά ζητείται και εκτός σπερμοδιαγράμματος, είναι ο Έλεγχος Ζωτικότητας των σπερματοζωαρίων. Η αξιολόγηση γίνεται με το HOS test (Hypo-osmotic swelling test), το οποίο είναι αξιόπιστο, αλλά και εύκολο στην εφαρμογή του εργαστηριακά. Αξίζει να σημειωθεί ότι χαμηλά ποσοστά ζωτικότητας έχουν συνδεθεί με χαμηλά ποσοστά επίτευξης εγκυμοσύνης, ειδικά μετά από IVF. Συχνά συνδέεται και με την ύπαρξη οξειδωτικού στρες.

- Η πιο σημαντική εξέταση της λειτουργικότητας του σπέρματος είναι ο Κατακερματισμός του DNA. Αποτελεί δείκτη ακεραιότητας του μορίου του σπερματικού DNA, υψηλές τιμές του οποίου συνδέονται με χαμηλά ποσοστά επίτευξης εγκυμοσύνης, κακής ποιότητας έμβρυα, αναστολή ανάπτυξής τους, υψηλά ποσοστά αποβολών και αυξημένα ποσοστά εμφάνισης συγγενών ανωμαλιών στους απογόνους. Η εξέταση πραγματοποιείται με την ενδεδειγμένη μέθοδο SCD, η οποία είναι η πλέον αξιόπιστη δίνοντας άμεσο αποτέλεσμα για την ακεραιότητα της δομής του DNA, ακόμα και όταν όλες οι υπόλοιπες σπερματολογικές παράμετροι κυμαίνονται σε φυσιολογικά επίπεδα. Η εξέταση, συχνά συνδεόμενη με την εξέταση του οξειδωτικού στρες, «μαρτυρά» στον ιατρό την κατάλληλη θεραπευτική προσέγγιση.

- Μία από τις αιτίες αυξημένου δείκτη κατάτμησης DNA είναι και η ύπαρξη Οξειδωτικού Στρες. Η παρουσία οξειδωτικών ουσιών επηρεάζει αρνητικά την ποιότητα του σπέρματος, συνδέεται με χαμηλό ποσοστό θετικών αποτελεσμάτων αναπαραγωγικών προσπαθειών και χαμηλή γονιμοποιητική ικανότητα. Επίσης, αποτελεί άμεση αιτία βλάβης στο μόριο του DNA των σπερματοζωαρίων, με αποτέλεσμα τα όσα αναφέραμε παραπάνω.

Είναι φανερό ότι ο συνδυασμός των δύο τελευταίων εξετάσεων, οξειδωτικού στρες και κατάτμησης DNA, δίνει πληροφορίες σχετικά με το εάν υπάρχει πιθανότητα βελτίωσης της ποιότητας και της λειτουργικότητας των σπερματοζωαρίων μέσω θεραπευτικής οδού, απαλλάσσοντας το ζευγάρι από χρονοβόρες προσπάθειες τεκνοποίησης χωρίς αποτέλεσμα.

- Μια άλλη εξέταση της λειτουργικότητας των σπερματοζωαρίων αποτελεί το Τεστ Πρόσδεσης των Σπερματοζωαρίων στο Υαλουρονικό Οξύ. Τα ώριμα σπερματοζωάρια, τα οποία συνδέονται στη διάφανη ζώνη του ωαρίου, έχουν την ικανότητα να συνδέονται και με πολυμερή υαλουρονικού οξέος. Έτσι, υψηλά ποσοστά πρόσδεσης στο υαλουρονικό μαρτυρούν υψηλή ικανότητα πρόσδεσης του σπερματοζωαρίου στο ωάριο και αντίστροφα. Η μέθοδος προσανατολίζει τον ιατρό και τους εμβρυολόγους στην επιλογή της καταλληλότερης μεθόδου υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, φθάνοντας γρηγορότερα στο αποτέλεσμα.

Στόχος των παραπάνω εξετάσεων, της κάθε μίας ξεχωριστά ή του συνδυασμού τους, είναι να παρέχουν στον ιατρό το μέγιστο της πληροφορίας. Έτσι, καλύπτεται το σύνολο του ανδρολογικού ελέγχου, δίνεται ολοκληρωμένη εικόνα του ασθενούς, με αποτέλεσμα να εξατομικεύεται η θεραπευτική προσέγγιση των ειδικών που θα οδηγήσει στο επιθυμητό αποτέλεσμα, εφαρμόζοντας στοχευμένες μεθόδους στις ανάγκες του κάθε περιστατικού.

Το νέο Ανδρολογικό Εργαστήριο και οι νέες υπηρεσίες της Μονάδας Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής Institute of Life – ΙΑΣΩ συμβάλλουν στο να μένουμε πιστοί στο όραμά μας να προσφέρουμε συνεχώς αυξανόμενες πιθανότητες στα ζευγάρια, ώστε να πραγματοποιήσουν το όνειρό τους και να γίνουν γονείς!