Καρκίνος παχέος εντέρου: Πρόληψη και αντιμετώπιση

Στυλιανός Γιασσάς
Ογκολόγος Παθολόγος
Διευθυντής Β΄ Ογκολογικής Κλινικής ΙΑΣΩ

Ο καρκίνος του παχέος εντέρου είναι ο τρίτος συχνότερος καρκίνος μετά από τους καρκίνους πνεύμονα, μαστού (στις γυναίκες) και προστάτη (στους άνδρες) όπως φαίνεται από την πιο πρόσφατη αναφορά της Αμερικανικής Εταιρείας Καρκίνου (American Cancer Society, 2020) και αποτελεί τη δεύτερη αιτία θανάτου από νεοπλασίες στις δυτικές κοινωνίες.

Ο Μάρτιος είναι παγκοσμίως αφιερωμένος στην ευαισθητοποίηση των ανθρώπων σε σχέση με την πρόληψη και την έγκαιρη διάγνωση αυτής της νόσου. Ευτυχώς η θνητότητα από τον καρκίνο αυτό βαίνει μειούμενη ως αποτέλεσμα της πιο έγκαιρης διάγνωσης και των αποτελεσματικότερων θεραπειών που έχουν αυξήσει την επιβίωση.

Ο καρκίνος του παχέος εντέρου είναι νόσος που μπορεί να προληφθεί

Τα αίτια του καρκίνου του παχέος εντέρου δεν είναι ακόμα πλήρως γνωστά. Παρόλα αυτά, μεγάλες διεθνείς μελέτες έχουν δείξει ότι συγκεκριμένοι παράγοντες κινδύνου αυξάνουν τις πιθανότητες εμφάνισης της νόσου.

Παράγοντες κινδύνου

Μη αναστρέψιμοι

Ηλικία άνω των 50 ετών
Πολύποδες
Κληρονομούμενα γενετικά σύνδρομα (FAP, σύνδρομο Lynch)
Φλεγμονώδεις παθήσεις του εντέρου (ελκώδης κολίτιδα, νόσος Crohn)
Φύλο

Αναστρέψιμοι

Παχυσαρκία
Έλλειψη σωματικής άσκησης
Κάπνισμα
Αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ
Διατροφή πλούσια σε λιπαρά

Συμπτώματα

Διαταραχή των κενώσεων (εναλλαγή δυσκοιλιότητα διαρροιών)
Αναιμία
Κόπωση
Εμφάνιση αίματος η βλέννης με τις κενώσεις
Απώλεια βάρους
Επίμονο κοιλιακό άλγος
Χωρίς συμπτώματα

Πρόληψη

Η σημαντικότερη ενέργεια με πρωταγωνιστή τον εαυτό μας.

Πρωτογενής πρόληψη

Άθληση
Διατήρηση φυσιολογικού σωματικού βάρους.
Διακοπή καπνίσματος
Μειωμένη κατανάλωση αλκοόλ
Διατροφή πλούσια σε λαχανικά, φρούτα και φτωχή σε λιπαρά και κόκκινο κρέας

Δευτερογενής πρόληψη

Ενέργειες που έχουν να κάνουν με την έγκαιρη διάγνωση της νόσου στον γενικό πληθυσμό η σε άτομα υψηλού κινδύνου που είναι φορείς κληρονομούμενων γενετικών συνδρόμων.

Προληπτικός έλεγχος και διάγνωση της νόσου

Κολονοσκόπηση

Ο πλέον στοχευμένος προληπτικός έλεγχος του εντέρου για την ανάδειξη και αφαίρεση αδενωμάτων (πολυπόδων), που είναι προκαρκινικά μορφώματα και μπορούν να εξελιχθούν σε καρκίνο. Στη φάση αυτή δεν υπάρχουν συμπτώματα. Με την αφαίρεσή τους δεν επιτρέπουμε την εξέλιξη σε καρκίνο και σώζουμε τη ζωή μας χωρίς να μπούμε σε θεραπευτικές περιπέτειες.

Η κολονοσκόπηση είναι καθοριστική για την ανίχνευση της νόσου σε πρώιμο στάδιο, αλλά και στο προχωρημένο, για λήψη βιοψίας και θεραπευτικής απόφασης.

Εναλλακτικές εξετάσεις μειωμένης ευαισθησίας και αδυναμίας λήψης βιοπτικού υλικού είναι η αξονική κολονοσκόπηση, η κάψουλα παχέος εντέρου και το FIT-Guaiac test (ανίχνευση αιμοσφαιρίνης).

Ο καλύτερος τρόπος να αποφύγουμε τον καρκίνο του παχέος εντέρου είναι ο προληπτικός έλεγχος και γίνεται με την κολονοσκόπηση.

Η ηλικία έναρξης της είναι τα 45, 50 έτη εκτός και αν υπάρχουν συμπτώματα ή κληρονομικότητα οπότε θα πρέπει να γίνεται νωρίτερα.

Το 90% των νέων περιστατικών καρκίνου παχέος εντέρου εμφανίζονται σε ηλικίες άνω των 50 ετών. Όσοι έχουν συγγενείς πρώτου βαθμού με καρκίνο του εντέρου έχουν διπλάσιο κίνδυνο να εμφανίσουν την νόσο.

Τα επόμενα χρόνια αναμένεται να μειωθεί το όριο έναρξης της κολονοσκόπησης καθώς αυξάνεται η επίπτωση της νόσου στις ηλικίες κάτω των 50 ετών.

Θεραπευτικοί χειρισμοί

Χειρουργείο στην πρώιμη χειρουργήσιμη νόσο, ή παρηγορητικά στην μεταστατική νόσο.
Χημειοθεραπεία: α) Μετεγχειρητικά στις περιπτώσεις που χρειάζεται.
β) Η χημειοθεραπεία συγχορηγείται με ακτινοθεραπεία στην περίπτωση της τοπικά εκτεταμένης νόσου του ορθού κοντά στον δακτύλιο, με στόχο την διατήρησή του και την αποφυγή μόνιμης κολοστομίας.
γ) Χημειοθεραπεία, βιολογικοί παράγοντες και ανοσοθεραπεία στη μεταστατική νόσο. Ανοσοθεραπεία και βιολογικοί παράγοντες κερδίζουν έδαφος έναντι της χημειοθεραπείας στην αντιμετώπιση της μεταστατικής νόσου με καλύτερες επιβιώσεις και ποιότητα ζωής. Στους ασθενείς με πρώιμο καρκίνο παχέος εντέρου τα νέα δεδομένα επιβάλουν τη βραχύτερη σε διάρκεια χημειοθεραπεία όταν έχουν μέτριας βαρύτητας νόσο ή είναι πιο ηλικιωμένοι. Στη μεταστατική νόσο φαίνεται πια η σημασία της μοριακής στόχευσης και βιολογικής αντιμετώπισης και αυτό αφορά κλασικά τους ασθενείς με RAS wild type γονίδια, μετάλλαξη στο BRAFV600E αλλά και MSI high όγκους. Ευελπιστούμε επίσης όταν πληθύνουν και ωριμάσουν τα δεδομένα για τη στόχευση των RAS mutant όγκων με τα νεότερα φάρμακα που έχουν αναπτυχθεί, να έχουμε επιλογές για κάθε ξεχωριστή υποομάδα ασθενών και μακρές επιβιώσεις με καλή ποιότητα ζωής.
Ακτινοθεραπεία:
α) Προεγχειρητικά και ταυτόχρονα με την χημειοθεραπεία στον καρκίνο του ορθού για την διατήρηση της λειτουργίας του πρωκτού και αποφυγής μόνιμης κολοστομίας.
β) Μετεγχειρητική ακτινοθεραπεία για την αποστείρωση της περιοχής από υπολειπόμενα νεοπλασματικά κύτταρα.
γ) Παρηγορητική ακτινοθεραπεία στη μεταστατική νόσο όπως σε οστικές, εγκεφαλικές, ή άλλες μεταστάσεις.

Ο καρκίνος σήμερα αντιμετωπίζεται και αυτό χάρη στην έγκαιρη διάγνωση. Το πρώιμο στάδιο καρκίνου παχέος εντέρου μπορεί να είναι ιάσιμη νόσος. Μία κολονοσκόπηση μπορεί να σώσει τη ζωή σας η τη ζωή των αγαπημένων σας, αφού μπορεί να βρεθεί και να αφαιρεθεί ένας πολύποδας εντέρου πρίν ακόμα μεταλλαχθεί σε καρκίνο.

Για την προληπτική προσέγγιση και αντιμετώπιση του καρκίνου του παχέος εντέρου αλλά και όλων των νεοπλασματικών νοσημάτων, απευθυνθείτε σε εξειδικευμένους επαγγελματίες υγείας για την εμπεριστατομένη ενημέρωση, καταγραφή δεδομένων, οργάνωση πλάνου παρακολούθησης και βέβαια εξατομικευμένης θεραπευτικής αντιμετώπισης σύμφωνα με τις διεθνείς κατευθυντήριες οδηγίες.

Ο καρκίνος του παχέος εντέρου μπορεί να προληφθεί. Ο προληπτικός έλεγχος μπορεί να σώσει τη ζωή σας και τη ζωή των αγαπημένων σας.

Ο Καρκίνος ΝΙΚΙΕΤΑΙ!
Επενδύουμε στην ΖΩΗ!