Περιγεννητική μυοκαρδιοπάθεια: Σπάνια, αλλά σοβαρή

Μιχαήλ Μεντάκης
MD, FESC, FACC, Διευθυντής Καρδιολογικού Τμήματος ΙΑΣΩ

H περιγεννητική μυοκαρδιοπάθεια είναι μία νόσος των μυών της καρδιάς, που συμβαίνει κατά τη διάρκεια του τελευταίου μήνα της εγκυμοσύνης ή μέχρι και έξι μήνες μετά τον τοκετό. Είναι μια ασυνήθιστη μορφή δομικής καρδιακής νόσου των μυών, που αποδυναμώνει τον καρδιακό μυ με αποτέλεσμα να διαστέλλονται οι κοιλότητες της καρδιάς.

Αυτό προκαλεί μείωση στο κλάσμα της καρδιάς και άρα σε μείωση της ποσότητας αίματος που αντλεί η καρδιά για την κυκλοφορία του σώματος, επηρεάζοντας τους πνεύμονες, το συκώτι και τα νεφρά.

Η περιγεννητική μυοκαρδιοπάθεια είναι σπάνια - καταγράφονται περίπου 1/4.000 - 15.000 γεννήσεις κάθε χρόνο στις ΗΠΑ, αλλά εμφανίζεται σε όλο τον κόσμο, ανεξάρτητα από την ηλικία, την εθνικότητα και την κοινωνικοοικονομική τάξη, χωρίς να περιορίζεται πλέον στις αναπτυσσόμενες περιοχές του κόσμου.

Καθώς η περιγεννητική μυοκαρδιοπάθεια εμφανίζεται συνήθως στο τρίτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης, είναι πολλές φορές δύσκολο να διαγνωστεί, επειδή πολλά από τα συμπτώματα της αδυναμίας των μυών της καρδιάς μιμούνται τα συμπτώματα για τα οποία οι ασθενείς διαμαρτύρονται στη διάρκεια της εγκυμοσύνης, όπως η δυσκολία στην αναπνοή και το πρήξιμο στα πόδια.

Διάγνωση

Οι ήπιες μορφές της νόσου παραμένουν συνήθως αδιάγνωστες, σε ποσοστό περίπου 30%, καθώς τα περισσότερα από τα συμπτώματα της νόσου δεν διαφέρουν από τα συνήθη συμπτώματα της εγκυμοσύνης. Οι ήπιες μορφές τείνουν να υποχωρούν αυτόματα και ως εκ τούτου, να περνούν απαρατήρητες, με συμπτώματα όπως η χαμηλή πίεση του αίματος και η αυξημένη νυχτερινή ούρηση.

Ωστόσο, το 60% των περιπτώσεων αναπτύσσουν σοβαρή συμπτωματολογία που δεν αναστρέφεται και έχουν ανάγκη από συνεχή φροντίδα και θεραπεία. Το 10% των ασθενών πεθαίνουν από την ασθένεια. Η ορμόνη του θηλασμού προλακτίνη θεωρείται ότι ευθύνεται για το θάνατο των κυττάρων του μυοκαρδίου, που συμβάλλουν στη δυσλειτουργία του.

Κατά τη διάρκεια μιας εξέτασης ρουτίνας, η ασθενής εμφανίζει δύσπνοια πιο σοβαρή από ό,τι μπορεί να προκαλέσει η κατάσταση της εγκυμοσύνης, εντοπίζεται υγρό στους πνεύμονες και πρήξιμο στα πόδια, καθώς και ταχυκαρδία. Η διάγνωση πραγματοποιείται όταν πληρούνται τα ακόλουθα κριτήρια:

• Η καρδιακή ανεπάρκεια αναπτύσσεται τον τελευταίο μήνα της εγκυμοσύνης ή μέσα στο πρώτο πεντάμηνο μετά τον τοκετό.
• Το υπερηχοκαρδιογράφημα δείχνει μειωμένο κλάσμα εξώθησης, μικρότερο από 45%.
• Δεν εντοπίζεται καμία άλλη αιτία καρδιακής ανεπάρκειας.
• Οι εργαστηριακές εξετάσεις δείχνουν ανωμαλίες στο ήπαρ, τους νεφρούς, στους ηλεκτρολύτες, στη γενική αίματος και στη λειτουργία του θυρεοειδούς.

Παράγοντες κίνδυνου για τη νόσο αποτελούν οι:

• Παχυσαρκία
• Ιστορικό μυοκαρδίτιδας
• Ορισμένα φάρμακα
• Κάπνισμα
• Αλκοόλ
• Πολύδυμες κυήσεις
• Κακή διατροφή

Θεραπεία

Μία δίαιτα χαμηλή σε νάτριο, ο περιορισμός των υγρών και τα καθημερινά βάρη, συνιστώνται ως μέρος της θεραπείας. Πολλές τάξεις φαρμάκων χρησιμοποιούνται ως μέρος της θεραπείας για την πάθηση αυτή:

• Ένζυμα μετατροπής αγγειοτενσίνης
• Βήτα αναστολείς
• Διουρητικά
• Δακτυλίτιδα
• Αντιπηκτικά
• Βρωμοκρυπτίνη

Πρόληψη

Οι γυναίκες θα πρέπει να ασκούνται τακτικά, να ακολουθούν μια υγιεινή διατροφή, να αποφεύγουν το κάπνισμα και το αλκοόλ. Θα πρέπει να θυμόμαστε επίσης, ότι οι γυναίκες με περιγεννητική μυοκαρδιοπάθεια βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο για ανάπτυξη μυοκαρδιοπάθειας και στις επόμενες εγκυμοσύνες τους.