Κάνε προτεραιότητα την Υγεία του Πεπτικού σου

Κάθε χρόνο, στις 29 Μαΐου, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Γαστρεντερολογίας (World Gastroenterology Organisation - WGO) γιορτάζει την Παγκόσμια Ημέρα Υγείας Πεπτικού. 

Σκοπός της Παγκόσμιας αυτής ημέρας είναι να ευαισθητοποιήσει τόσο τους φορείς υγείας, όσο και τον υπόλοιπο κόσμο, για την πρόληψη, διάγνωση, αντιμετώπιση και θεραπεία των νοσημάτων πεπτικού.

Η φετινή καμπάνια έχει τίτλο «Κάνε προτεραιότητα την υγεία του πεπτικού σου».. 

Θα πρέπει να θυμόμαστε πάντα τον ορισμό της Υγείας όπως τον είχε εκφράσει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) στη διακήρυξη της Άλμα Άτα το 1978 ότι δηλαδή «υγεία είναι η κατάσταση πλήρους σωματικής, νοητικής και κοινωνικής ευεξίας και όχι απλά η απουσία κάποιας ασθενείας».

Με βάση αυτό, το πεπτικό σύστημα έχει έναν αποφασιστικό ρόλο στην ανάπτυξη πλήρους ευεξίας μέσω:

• Του πρωταρχικού ρόλου του στη σίτιση, πρόσληψη τροφής, πέψη και απορρόφηση όλων των θρεπτικών συστατικών που χρειάζεται ο οργανισμός μας.
• Ενός συστήματος άμυνας, με το αναπτυγμένο ανοσοποιητικό που αναγνωρίζει τα ωφέλιμα αλλά και τα βλαβερά για τον οργανισμό, το ρόλο του μικροβιώματος, τους στενούς δεσμούς κυττάρων του κ.α. Με όλα τα παραπάνω αντιμετωπίζονται και δεν επιτρέπεται η είσοδος σε ιούς, μικρόβια, παράσιτα, τοξικές και άλλες βλαβερές ουσίες για τον οργανισμό.
• Της ισορροπίας του μικροβιώματος με σημαντικό ρόλο όχι μόνο στην άμυνα του οργανισμού, όπως αναφέραμε, αλλά και για την προστασία από την ανάπτυξη νοσημάτων πεπτικού και για τη σχέση του, κυριολεκτικά, με όλα τα συστήματα του οργανισμού μας.
• Τη σύνδεσή του Αυτόνομου Νευρικού Συστήματος του γαστρεντερικού με το Κεντρικό Νευρικό, μέσω του άξονα εγκεφάλου – γαστρεντερικού (ή brain – gut axis).

Από τι αποτελείται το Πεπτικό σύστημα

Το πεπτικό σύστημα αποτελείται από τον γαστρεντερικό σωλήνα, που αποτελείται από το στόμα, οισοφάγο, στόμαχο, λεπτό και παχύ έντερο, αλλά και από τους σιελογόνους αδένες, το ήπαρ, το πάγκρεας και τη χοληδόχο κύστη.

Γιατί είναι σημαντική η λειτουργία του;

Όπως είπαμε ήδη, με τη διαδικασία της πέψης το σώμα μας μπορεί να προσλαμβάνει τα απαραίτητα συστατικά, λευκώματα, λίπη, υδατάνθρακες, βιταμίνες, ιχνοστοιχεία έτσι ώστε να δουλεύει σωστά και να παραμένει υγιές.

Αποτελεί φραγμό στην είσοδο τοξικών παραγόντων, ιών, μικροβίων, ενώ η διατήρηση υγιούς χλωρίδας προλαμβάνει ανεπιθύμητες καταστάσεις που αφορούν το σύνολο σχεδόν των συστημάτων του οργανισμού.

Πώς μπορούμε να κάνουμε προτεραιότητα την υγεία του πεπτικού;

Αυτό μπορεί να γίνει με 2 τρόπους: την υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής και με την πρόληψη σοβαρών νοσημάτων.

Σύγχρονος τρόπος ζωής: αύξηση συχνότητας νοσημάτων πεπτικού

Ο σύγχρονος τρόπος ζωής, με την υιοθέτηση ανθυγιεινών διατροφικών προτύπων, την εγκατάλειψη της μεσογειακής διατροφής, το «γρήγορο φαγητό», το έντονο στρες, την παχυσαρκία έχει αυξήσει τη συχνότητα λειτουργικών νοσημάτων και συνδρόμων του πεπτικού, αυτοάνοσων νοσημάτων αλλά και των κακοηθειών του πεπτικού.

Η αλλαγή του προτύπου αφορά τόσο την οργανωμένη πολιτεία όσο και τον καθένα μας προσωπικά.

Μια ισορροπημένη διατροφή, οι αλλαγές στον τρόπο ζωής, με την άσκηση, την απώλεια βάρους για τους παχύσαρκους και τους υπέρβαρους, η διακοπή βλαβερών συνηθειών όπως το κάπνισμα και το αλκοόλ, η αφιέρωση ικανού χρόνου, όχι μόνο στην εργασία, αλλά και στην ξεκούραση και την αφιέρωση χρόνου για την πνευματική καλλιέργεια και ανάπτυξή μας βοηθούν στην σωματική και συναισθηματική ισορροπία και ευεξία.

«Κάλλιον το προλαμβάνειν ή το θεραπεύειν» 

Αιώνες πριν ο Ιπποκράτης είχε αναδείξει την αναγκαιότητα της πρόληψης, με την παραπάνω, περίφημη φράση του. Η πρόληψη θα έπρεπε να αποτελεί απόλυτη προτεραιότητα των συστημάτων υγείας.

Η πρόληψη κακοηθειών (και κυρίως του καρκίνου του παχέος εντέρου, στις Δυτικές κοινωνίες), η αντιμετώπιση προκαρκινικών καταστάσεων, όπως οι πολύποδες του παχέος εντέρου, η παρακολούθηση ομάδων ασθενών για την  πρόληψη του καρκίνου του στομάχου, του ήπατος ή του παγκρέατος, η πρόληψη και η αντιμετώπιση του λιπώδους ήπατος για να μην εξελιχθεί σε σοβαρή ηπατοπάθεια και κίρρωση αποτελούν μερικές βασικές παράμετροι.

Η ευαισθητοποίηση όμως και του καθενός από εμάς, η διεκδίκηση από την πολιτεία της στροφής στην πρόληψη, η προσωπική, μη υποτίμηση της σημασίας της πρόληψης, ακόμα και όταν δεν έχουμε συμπτώματα, μπορεί να βελτιώσουν τη σωματική και ψυχική μας υγεία. Μπορούν όμως και να αλλάξουν και την «ιστορία της ζωής μας», με την πρόληψη κακοηθειών και άλλων σοβαρών νοσημάτων.

Γιατί επομένως προτεραιότητα το πεπτικό;

• Βάζοντας σε προτεραιότητα την υγεία του πεπτικού είναι πολύ σημαντικό για την προαγωγή της συνολικής μας ευεξίας και ευημερίας και της ποιότητας της ζωής μας. 
• Ελαττώνουμε τον κίνδυνο σοβαρών πεπτικών νοσημάτων και των επιπλοκών τους. 
• Προλαμβάνουμε και αντιμετωπίζουμε πρώιμα, δυνητικά θανατηφόρα νοσήματα.

Δημήτρης Δανδάκης, Γαστρεντερολόγος, Διευθυντής Α΄ Γαστρεντερολογικής Κλινικής Επεμβατικής Ενδοσκόπησης, ΙΑΣΩ Γενική Κλινική