Μια μακρά και γενναία πορεία που συνεχίζεται

Έχουν συμπληρωθεί 43 χρόνια από την πρώτη επιστημονική ανακοίνωση μιας νέας λοίμωξης, η οποία επισήμως το 1983 θα συσχετισθεί με τον ιό που προκαλεί την HIV λοίμωξη.

Ένας νέος ιός που άλλαξε τον κόσμο, ο οποίος έφερε φόβο, ενοχές, περιθωριοποίηση, ρατσισμό, ανισότητες, τεράστια οικονομικά και επιστημονικά προβλήματα και φυσικά τον θάνατο.

Δεν μπορούν να ξεχαστούν, η αγωνία των γιατρών να θεραπεύσουν τους ασθενείς τους χωρίς φάρμακα, η θλίψη της Δευτέρας που έβλεπαν τα κενά κρεβάτια των ασθενών που χάθηκαν το σαββατοκύριακο, οι μητέρες που αψηφούσαν τον κίνδυνο και ήταν αγκαλιά με τα παιδιά τους. Δεν μπορεί να ξεχαστεί η χαρά από την πρώτη κυκλοφορία του ΑΖΤ. 

Οι Αφρικανοί και οι ομοφυλόφιλοι ήταν τότε οι «ένοχοι». Πέρασε αρκετός χρόνος έως ότου αποδειχθεί ότι το AIDS είναι μία νόσος που δυνητικά μπορεί να προσβάλει όλους, ανεξάρτητα φυλής, χρώματος δέρματος, ηλικίας, οικονομικής επιφάνειας.

Ο καλπασμός της επιδημίας τα πρώτα 15 χρόνια, υποχρέωσε τις ανεπτυγμένες χώρες να ενισχύσουν οικονομικά τα προγράμματα αντιμετώπισής της και συγχρόνως οι επιστήμονες -και κυρίως οι λοιμωξιολόγοι- κλήθηκαν υπό πίεση, να αντιμετωπίσουν θεραπευτικά την HIV λοίμωξη.

Χρειάστηκε να περάσουν πολλά χρόνια, να πραγματοποιηθούν επιστημονικά άλματα στην μελέτη και την αντιμετώπιση του HIV/AIDS, αλλά και να μεσολαβήσουν μακρόχρονες και συχνά γενναίες προσπάθειες επιστημόνων, ατόμων και συλλογικοτήτων, μέχρι ο ιός και η νόσος να τοποθετηθούν σε ορθολογικό πλαίσιο. 

Έτσι, προοδευτικά, η HIV λοίμωξη πέρασε στη χρονιότητα και τα άτομα που έχουν προσβληθεί, μπορεί να ζουν μια φυσιολογική ζωή, η οποία δεν υστερεί από αυτή των υπολοίπων. Τα χαμόγελα ξαναγύρισαν και όλοι μαζί προσπαθούμε να καταπολεμήσουμε έναν άλλον ιό….. το στίγμα. 

Αξίζει να τονισθεί ότι στην Ελλάδα, η αντιμετώπιση της HIV λοίμωξης, συγκριτικά με άλλες χώρες, υπήρξε άμεση και επιτυχής. Δημιουργήθηκαν Μονάδες Λοιμώξεων, ειδικά εργαστήρια, είχαμε έγκαιρη χορήγηση φαρμάκων και κοινωνική στήριξη των πασχόντων.

Σε αυτή την πορεία της HIV λοίμωξης, έχει σημασία να θυμηθούμε τους περισσότερους από 40 εκατομμύρια ανθρώπους που έχουν χαθεί από τον ιό παγκοσμίως, από την αρχή της επιδημίας, τα 39 εκατομμύρια άτομα που ζουν σήμερα με τον ιό HIV και τα 30 εκατομμύρια ανθρώπους που λαμβάνουν αντιρετροϊκή αγωγή παγκόσμια. Πρέπει όμως να μνημονεύσουμε και τη διαχρονική προσπάθεια της επιστήμης, από την αναγνώριση του άγνωστου πριν από 43 χρόνια ιού, έως τη διάγνωση και τις θεραπείες.

Αν και σε αντίθεση με την πανδημία του κορωνοϊού, δεν κατέστη δυνατή η παραγωγή επιτυχούς εμβολίου, παρόλα αυτά συγκεντρώθηκε ένας πλούτος επιστημονικής γνώσης, που βρήκε εφαρμογή και στην εποχή της πανδημίας COVID- 19.

Ιδιαίτερα σημαντική πρόοδος είναι η καθιέρωση της προφυλακτικής χορήγησης θεραπείας (PREP), στα άτομα υψηλού κινδύνου να μολυνθούν από τον HIV. Μελέτες έχουν αποδείξει ότι η συστηματική χορήγηση έχει μειώσει αισθητά τα νέα κρούσματα της HIV λοίμωξης.

Σε όλη αυτή την πορεία της HIV λοίμωξης, σε όλες τις περιόδους της, έδωσε την ευκαιρία να αναδειχθεί ο ανθρώπινος χαρακτήρας, η ευαισθησία και η συμπαράσταση στους πάσχοντες.

Ελένη Παπασταμούλη, Μαία, Προϊσταμένη Λοιμώξεων ΙΑΣΩ & Μάριος Κ. Λαζανάς, Διευθυντής Παθολογικής - Λοιμωξιολογικής Κλινικής ΙΑΣΩ Γενική Κλινική, Πρόεδρος Επιτροπής Λοιμώξεων ΙΑΣΩ, Πρόεδρος Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης και Αντιμετώπισης AIDS (Ε.Ε.Μ.Α.Α.)