Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη 2023

Η Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη καθιερώθηκε από τα Ηνωμένα Έθνη το 2006 και είναι αφιερωμένη στην υποστήριξη της πρόσβασης των οικογενειών και των ασθενών με Σακχαρώδη Διαβήτη (ΣΔ) σε υπηρεσίες υγείας.

Στόχος είναι η ευαισθητοποίηση του κοινού και η ενημέρωση των οικογενειών με πάσχοντες από σακχαρώδη διαβήτη. Είναι μια ευκαιρία για πολλούς ασθενείς να ξαναθυμηθούν βασικές πληροφορίες και πρακτικές που αφορούν τη νόσο, να ενημερωθούν για νέες προσεγγίσεις και τεχνικές θεραπείας.

Φέτος το σύνθημα της Ημέρας είναι «μάθε για τον κίνδυνο (που διατρέχεις) και μάθε για την ανταπόκριση (που χρειάζεται να έχεις)» – know your risk, know your response, και η επιδίωξη είναι να βελτιωθεί η πρόσβαση στις υπηρεσίες φροντίδας του ΣΔ.

Η εκστρατεία ενημέρωσής για το 2023 εστιάζει στον Σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2. Οι στατιστικές δείχνουν ότι παγκοσμίως 1 στους 10 ανθρώπους πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη. Από αυτούς το 90% έχει ΣΔ τύπου 2 (ΣΔ2). Οι μισοί ασθενείς με ΣΔ2 ζουν χωρίς να γνωρίζουν τη νόσο τους. Είναι λοιπόν πολύ σημαντικό να αναγνωριστούν οι παράγοντες κινδύνου που οδηγούν στη νόσηση από ΣΔ2 και να γίνει ότι χρειάζεται για την πρόληψη, ενώ για τους ασθενείς που δε γνωρίζουν τη νόσο τους η πρώιμη διάγνωση και αντιμετώπιση είναι απαραίτητη για την πρόληψη των σοβαρών επιπλοκών του ΣΔ2.

Οι άνθρωποι με ΣΔ χρειάζονται συνεχή υποστήριξη από το σύστημα υγείας. Οι άξονες που θα βελτιώσουν αυτή την υποστήριξη αφορούν:

• Την εύκολη πρόσβαση σε εξειδικευμένες για τη νόσο τους υπηρεσίες που θα εξασφαλίζουν τη συστηματική παρακολούθησή τους.
• Τη συνεχιζόμενη ενημέρωση και εκπαίδευση στις νέες τεχνολογίες και πρακτικές θεραπείας.
• Την αποζημίωση από τα ασφαλιστικά ταμεία του κόστους φαρμάκων, συσκευών, αναλωσίμων και υπηρεσιών.
• Την άσκηση πίεσης στα κέντρα λήψης αποφάσεων για την εξασφάλιση των παραπάνω.

Αν και πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι το πρόβλημα του ΣΔ2 αφορά ενηλίκους και ηλικιωμένους, η επιδημία παιδικής παχυσαρκίας έχει ανατρέψει αυτή την άποψη.

Ο σημαντικότερος παράγοντας κινδύνου για ΣΔ2, η παχυσαρκία εγκαθίσταται για περισσότερους από τους μισούς ενηλίκους στην παιδική και εφηβική ηλικία. Ήδη βλέπουμε στα ιατρεία διαβήτη πολλούς υπέρβαρους εφήβους με ΣΔ2.

Το επόμενο κύμα ασθενών με ΣΔ2 έχει ήδη αρχίσει από το 30-40% των παιδιών και εφήβων που είναι υπέρβαροι.

Ο στόχος λοιπόν της πρωτογενούς πρόληψης αφορά αυτές της ηλικίες. Δυστυχώς η μεταβαλλόμενη κουλτούρα διαβίωσης των τελευταίων δεκαετιών υποδαυλίζει τους παράγοντες που ευνοούν την παιδική παχυσαρκία. Μεγάλη μερίδα του πληθυσμού για οικονομικούς κυρίως λόγους έχει πρόσβαση σε τροφή χαμηλής διατροφικής αξίας κορεσμένα λιπαρά και ελεύθερα σάκχαρα. Πολλοί άνθρωποι τα τελευταία χρόνια παρά την διαρκή ενημέρωση για τα οφέλη της υγιεινής διατροφής δηλώνουν ότι για οικονομικούς λόγους υποχρεώνονται να στραφούν σε λιγότερο υγιεινές επιλογές για τη διατροφή τους.

Η πρόληψη του ΣΔ2 στην εφηβεία και την ενήλικο ζωή θα επιτευχθεί με την αντιμετώπιση του προβλήματος της παχυσαρκίας στα παιδιά και τους εφήβους.

Η αναφορά στην παγκόσμια ημέρα ΣΔ δε θα μπορούσε να μην περιλαμβάνει τους ασθενείς και τις οικογένειες με Σακχαρώδη Διαβήτη Τύπου 1 (ΣΔ1). Κάθε χρόνο νέες τεχνολογικές και επιστημονικές εξελίξεις βελτιώνουν τη ρύθμιση και την ποιότητα ζωής των παιδιών με ΣΔ1 και ενισχύουν την ελπίδα για ίαση. Οι κορυφαίες εξελίξεις για το 2023 σύμφωνα με το JDRF ήταν:

• Η έγκριση από τον FDA μιας νέας ανοσοθεραπείας για την πρόληψη εμφάνισης κλινικής νόσου σε παιδιά με κίνδυνο εμφάνισης ΣΔ1.  
• Η ανακάλυψη ότι ένα γνωστό αντιυπερτασικό φάρμακο διατηρεί την ενδογενή παραγωγή ινσουλίνης σε ασθενείς με πρωτοεμφανιζόμενο ΣΔ1.
• Η έγκριση από τον FDA της πρώτης θεραπείας μεταμόσχευσης β-κυττάρων.
• Η βελτίωση των τεχνικών μαζικής παραγωγής β-κυττάρων.
• Η κυκλοφορία πολλαπλών  συστημάτων «τεχνητού παγκρέατος» με «έξυπνες αντλίες ινσουλίνης»

Οι αλλαγές που φέρνει η τεχνολογία δίνουν την ελπίδα ότι οι ασθενείς με ΣΔ μπορούν να προσδοκούν σε υγεία και ποιότητα ζωής συγκρίσιμη με αυτές των μη διαβητικών ας είναι η Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη η αφορμή να ανανεώσουμε τις προσπάθειές μας για να βελτιώσουμε το αύριο για τους ανθρώπους που ζουν με τον διαβήτη και τις οικογένειές τους.

Σταύρος Διαμαντόπουλος, Παιδοενδοκρινολόγος, Διευθυντής Τμήματος Παιδικής & Εφηβικής Παχυσαρκίας ΙΑΣΩ Παίδων, Διευθυντής Τμήματος Ενδοκρινολογίας – Παιδικού Διαβήτη ΙΑΣΩ Παίδων