Εμμηνορρυσιακός κύκλος ή κύκλος περιόδου – Τι χρειάζεται να γνωρίζετε
Εμμηνορρυσιακός κύκλος ή κύκλος περιόδου μιας γυναίκας αναπαραγωγικής ηλικίας ονομάζεται το χρονικό διάστημα που μεσολαβεί ανάμεσα στην εμφάνιση μιας περιόδου και την έναρξη της επόμενης.
Ο κύκλος διαιρείται σε δύο φάσεις:
α) την πρώτη (παραγωγική ή ωοθυλακική) που ξεκινά την πρώτη ημέρα εμφάνισης αιματικής ροής και ολοκληρώνεται την ημέρα της ωορρηξίας, στη διάρκεια της οποίας επιλέγεται και μεγαλώνει το κυρίαρχο ωοθυλάκιο που περιέχει το ωάριο της γυναίκας και
β) τη δεύτερη (εκκριτική ή ωχρινική) που ξεκινάει την ημέρα της ωορρηξίας και ολοκληρώνεται με την εμφάνιση της επόμενης περιόδου (όταν δεν υπάρξει γονιμοποίηση του ωαρίου και εγκυμοσύνη).
Η ηλικία έναρξης της περιόδου (εμμηναρχή) δεν είναι ίδια σε όλους τους λαούς. Στην Ελλάδα η μέση ηλικία εμμηναρχής είναι τα 12 έτη.
Η ηλικία εμμηνόπαυσης (τελευταίας εμμήνου ρύσεως) επίσης εμφανίζει αντίστοιχες διακυμάνσεις μεταξύ των λαών και στην Ελλάδα η μέση ηλικία εμμηνόπαυσης είναι περίπου τα 50 έτη.
Η συχνότητα του κύκλου δεν είναι σταθερή σε όλες τις γυναίκες. Κυμαίνεται από 24-35 ημέρες, με μέση τιμή τις 28 ημέρες.
Επίσης, η διάρκεια της ροής ποικίλλει από 2 έως 8 ημέρες. Συνήθως η ποσότητα του αίματος είναι μεγαλύτερη κατά τη διάρκεια των πρώτων ημερών και βαθμιαία ελαττώνεται.
Οι διαταραχές που αφορούν τη συχνότητα του κύκλου διακρίνονται σε:
- συχνομηνόρροια (εμφάνιση περιόδου συντομότερα από 24 ημέρες),
- αραιομηνόρροια (εμφάνιση περιόδου σε διάστημα άνω των 35 ημερών),
- αμηνόρροια (μη εμφάνιση περιόδου για μεγάλο χρονικό διάστημα – άνω των 90 ημερών),
- άστατος κύκλος (εμφάνιση περιόδου σε ακανόνιστα, μη τακτικά χρονικά διαστήματα).
Σε ό,τι αφορά την ποσότητα του αίματος της περιόδου, μια γυναίκα μπορεί να παρουσιάσει:
- Ολιγομηνόρροια: πολύ μικρή διάρκεια της περιόδου – λιγότερη των δύο ημερών ή ελάχιστη ροή αίματος για περισσότερες ημέρες
- Πολυμηνόρροια/μηνορραγία: ικανή αιματική ροή για χρονικό διάστημα άνω των 8 ημερών ή μεγάλη ποσότητα αίματος στην περίοδο.
- Μητρορραγία: παρουσία αίματος σε ακανόνιστα χρονικά διαστήματα πέραν της μηνιαίας εμφάνισης περιόδου.
Διαταραχές του κύκλου είτε στην ποσότητα είτε στη διάρκειά του ενδέχεται να εμφανισθούν σε διάφορες καταστάσεις, όπως: έντονη σωματική/πνευματική/ψυχική καταπόνηση, στρες, λήψη φαρμάκων, λειτουργικές ή παθολογικές διαταραχές (σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, κύστεις ωοθηκών, φλεγμονές/ιώσεις, μεταβολικές διαταραχές, πολύποδες, ινομυώματα, καλοήθεις ή κακοήθεις όγκοι), διαταραχές πρόσληψης τροφής/έντονες μεταβολές σωματικού βάρους κλπ.
Οι περισσότερες περιπτώσεις διαταραχών της περιόδου είναι τυχαίες-σποραδικές, δεν επαναλαμβάνονται και δεν απαιτούν ιδιαίτερη αντιμετώπιση. Επιπλέον, είναι συνηθισμένο μια γυναίκα να παρουσιάζει διαταραχές του κύκλου κατά την εφηβική και την προεμμηνοπαυσιακή περίοδο της ζωής της.
Εντούτοις, όταν μια γυναίκα εμφανίζει επανειλημμένα ή έντονα επεισόδια διαταραχών του κύκλου, θα πρέπει να συμβουλεύεται το γυναικολόγο της και να υποβάλλεται στον απαραίτητο γυναικολογικό, αιματολογικό και απεικονιστικό έλεγχο και ακολούθως στην ενδεδειγμένη θεραπεία.
Ιδιαίτερη περίπτωση αποτελεί η εμφάνιση αιμορραγίας -ανεξαρτήτως ποσότητας - σε εμμηνοπαυσιακές γυναίκες, η οποία χρήζει πάντοτε περαιτέρω διερεύνησης.
ΣΠΥΡΟΣ ΜΑΝΤΖΑΒΙΝΟΣ, Μαιευτήρας – Γυναικολόγος, Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών