Ακράτεια ούρων – Γιατί να είναι ακόμη ταμπού

Το πρόβλημα της ανεπιθύμητης απώλειας ούρων εξακολουθεί να διαταράσσει την ισορροπία στην καθημερινότητα μιας γυναίκας, ενώ μπορεί να επιλυθεί με τη βοήθεια του εξειδικευμένου ιατρικού προσωπικού.

H ακράτεια των ούρων είναι η ξαφνική και αθέλητη διαφυγή ούρων από την κύστη. Επηρεάζει περίπου 400.000.000 ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, γυναίκες (στο 12% του συνόλου) και άντρες (στο 5% του συνόλου), νέους και ηλικιωμένους.

Στον μέσης ηλικίας πληθυσμό και άνω αποτελεί πρόβλημα για το 32% των γυναικών και το 13% των ανδρών! Παρά τη μεγάλη συχνότητα εμφάνισης, μπορεί να μένει μυστικό για χρόνια. Ανάλογα με τη σοβαρότητα της απώλειας, αλλοιώνει την ποιότητα ζωής.

Μπορεί να οδηγήσει σε απόσυρση από τις δραστηριότητες της ζωής, να επηρεάσει τις κοινωνικές επαφές, την απόδοση στην εργασία, τη διασκέδαση, τα ταξίδια. Συχνά, η γυναίκα ντρέπεται, νιώθει άβολα να μιλήσει γι’ αυτό, καταθλίβεται.

Άλλοτε πάλι, αδυνατεί να καταλάβει αν είναι αναπόφευκτο κομμάτι της γήρανσης ή μοιραίο επακόλουθο τοκετού. Το είχε η μητέρα, η γιαγιά της και υποπτεύεται ότι θα πρέπει να το έχει και κάποια γνωστή της.

Η πιο συχνά διαφημιζόμενη λύση είναι οι πάνες ακράτειας στο ράφι του σούπερ μάρκετ.

Ευτυχώς, δεν χρειάζεται πια να είναι και η μόνη! Υπάρχει ένα ευρύ πλαίσιο συντηρητικών και επεμβατικών μεθόδων για να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα και να επαναφέρουν την απωθημένη ενεργητικότητα στη ζωή της.

Ποιες γυναίκες κινδυνεύουν να πάθουν ακράτεια;

Οι κυριότεροι προδιαθεσικοί κίνδυνοι για να εμφανίσει μια γυναίκα ακράτεια ούρων είναι:

Η ηλικία: Αναμφίβολα, με την πάροδο των χρόνων, ο κόλπος, οι σύνδεσμοι και οι μύες της περιοχής υφίστανται τη φυσική φθορά, κατά τρόπο που επηρεάζονται και ο έλεγχος της ούρησης και η ανατομική θέση της κύστης και των άλλων οργάνων της περιοχής.

Εγκυμοσύνη και κολπικός τοκετός: Αποτελεί αιτία δημιουργίας ακράτειας ή/και πρόπτωσης, σημαντικής δηλαδή χαλάρωσης και απώλειας στήριξης του εδάφους της γυναικείας λεκάνης.

Οι 2 στις 3 γυναίκες, που έχουν γεννήσει φυσιολογικά από δύο παιδιά και πάνω, θα εμφανίσουν στο μέλλον κάποιου βαθμού πρόπτωση ή κάποια, έστω και μικρού βαθμού, ακράτεια ούρων.

Η προοπτική αυτή, βέβαια, δεν αποτελεί λόγο για να στραφεί μια γυναίκα στην καισαρική τομή, και μόνο για το ότι οι επιπλοκές της καισαρικής, αν και σπάνιες στις μέρες μας, είναι ακριβώς οι διπλάσιες σε συχνότητα εμφάνισης από αυτές του φυσιολογικού τοκετού.

Παχυσαρκία: Το υπερβάλλον ενδοκοιλιακό βάρος ασκεί συνεχή πίεση στην κύστη.

Χρόνια δυσκοιλιότητα: λόγω της παρατεταμένης και μεγάλης κατάσπασης όλου του εδάφους της κοιλιάς.

Συνήθειες ζωής: Κάπνισμα, έλλειψη φυσικής άσκησης, καθιστική ζωή, κατάχρηση αλκοόλ, κακή διατροφή είναι λόγοι που συμβάλλουν σημαντικά στη δημιουργία και την επιδείνωση της ακράτειας.

Πώς εμφανίζεται;

Όταν υπάρχει απώλεια επειδή πιέζεται η κύστη, όπως κατά τον βήχα, το γέλιο ή το φτέρνισμα, ή ακόμη και με το περπάτημα ή το τρέξιμο, τότε μιλούμε για «Ακράτεια από προσπάθεια».

Όταν η ακράτεια εμφανίζεται μετά από ξαφνική και έντονη επιθυμία για ούρηση, που δεν προλαβαίνει η ασθενής να την αναστείλει, τότε έχουμε να κάνουμε με την «Επιτακτική ακράτεια».

Ο συνδυασμός και των δύο παραπάνω φαινομένων συνιστά τη «Μεικτού τύπου ακράτεια».

Όταν η απώλεια είναι συχνή λόγω αδυναμίας πλήρους κένωσης της κύστης, όπως επί απόφραξης της ουρήθρας στις μεγάλες προπτώσεις, πρόκειται για «Ακράτεια από υπερχείλιση».

Όταν υπάρχει παντελής αδυναμία να κρατήσει η κύστη ούρα μέσα της, υπάρχει «Πλήρης ακράτεια».

Άλλα συνοδά συμπτώματα με τη μία ή με την άλλη μορφή της ακράτειας είναι η συχνουρία, η νυκτουρία (όταν η ανάγκη για ούρηση ξυπνά την ασθενή πολλές φορές μέσα στη νύκτα), η ενούρηση (όταν βρέχεται το κρεβάτι τη νύχτα) ή η δυσουρία, (πόνος την ώρα που αδειάζει η κύστη).

Πώς μπορεί να διαγνωστεί η αιτία της ακράτειας ούρων;

Η καλή λήψη ενός ιστορικού, η λεπτομερής κλινική εξέταση της περιοχής, αλλά και «ειδικά ερωτηματολόγια ποιότητας ζωής» και «ημερολόγιο κύστης», μπορούν να διακρίνουν την αιτία στο 70% των περιπτώσεων.

Άλλα απλά εργαλεία, όπως η γενική ούρων, η καλλιέργεια ούρων, το υπερηχογράφημα πυέλου, συμπληρώνουν τη διάγνωση. Πιο εξειδικευμένες δοκιμασίες είναι ο ουροδυναμικός έλεγχος, η αξονική ουρογραφία και η δυναμική μαγνητική τομογραφία πυελικού εδάφους.

Ποια είναι η θεραπεία και πόσο αποτελεσματική είναι;

Ακράτεια δεν σημαίνει απαραίτητα χειρουργείο! Και, όταν χρειαστεί, πρόκειται για ελάχιστης παρέμβασης εγχείρηση, διάρκειας 30΄, όπου η ασθενής παίρνει εξιτήριο μέσα στο 24ωρο.

Ανάλογα με το είδος και τη σοβαρότητα, η ακράτεια μπορεί να αντιμετωπιστεί με φάρμακα ή ειδική φυσικοθεραπεία των μυών του πυελικού εδάφους και επανεκπαίδευση της κύστης. Στην «Ακράτεια επιτακτικού τύπου», έχουμε παρατηρήσει ότι, συμπληρωματικά, οι ενέσεις botox ενδοκυστικά μπορούν να μειώσουν ακόμη περισσότερο τις συσπάσεις της κύστης.

Στην «Ακράτεια προσπάθειας», η πιο μόνιμη αντιμετώπιση συνίσταται στην τοποθέτηση μιας ταινίας ελεύθερης τάσης κάτω από την ουρήθρα, μέσω τομής 2-3 εκατοστών στον κόλπο.

Είναι η πιο μελετημένη επέμβαση των τελευταίων χρόνων και σε χέρια εκπαιδευμένα είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική, με ποσοστό επιτυχίας στο 80% των περιπτώσεων αμιγούς «Ακράτειας προσπάθειας» στην 7ετία.

Χρειάζεται κουράγιο να αποδεχτείς ότι έχεις ακράτεια, αλλά είναι το πρώτο και σημαντικότερο βήμα για να αναζητήσεις τη σωστή θεραπεία και να φέρεις πάλι την ποιότητα στη ζωή σου. Μίλα στον ιατρό σου. Μη διστάζεις άλλο!

Συζητώντας για το πρόβλημά σου με τον ειδικό και με απλές ανώδυνες δοκιμασίες, μπορείς να αντιμετωπίσεις ό,τι σε αφήνει πίσω. Στο ΙΑΣΩ έχουμε εμπειρία, έχουμε τα μέσα, έχουμε εξειδικευμένη ομάδα, προσφέρουμε προσωποποιημένη φροντίδα, δίνουμε λύσεις.

Νίκος Καζανάς, Μαιευτήρας Γυναικολόγος, Υπεύθυνος Τμήματος Ουροδυναμικών Μελετών και Αντιμετώπισης Διαταραχών Πυελικού Εδάφους, ΙΑΣΩ