Αντισύλληψη στην έφηβη

Η αντισύλληψη στην εφηβεία αποτελεί μια θεμελιώδη γνώση και σαν στόχο έχει να προλάβει τόσο μια ανεπιθύμητη κύηση όσο και τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα. Στην χώρα μας, όπως και σε όλα τα δυτικά κράτη, η έναρξη των επαφών εμφανίζει συνεχώς μειούμενη ηλικία ενώ μόνο στην χώρα μας, εκλείπει η ενδοσχολική εκπαίδευση των εφήβων για τα θέματα αυτά.

Στο τμήμα Παιδικής Εφηβικής Γυναικολογίας του Ομίλου ΙΑΣΩ, έχουμε σχεδιάσει και προσφέρουμε ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα συμβουλευτικής, καθοδήγησης και παρακολούθησης της αντισύλληψης στην εφηβεία.

Η επικοινωνία μας με την έφηβη ξεκινά με ένα Θερμό Καλωσόρισμα. Έχουμε φιλική διάθεση, χρησιμοποιούμε νεανική γλώσσα και διαθέτουμε υλικό σύγχρονο για να εξηγήσουμε οτιδήποτε παρουσιάσουμε. Η έφηβη και ο συνοδός γονέας/κηδεμόνας της ενημερώνονται για την εμπιστευτικότητα των συζητήσεων που θα ακολουθήσουν καθώς επίσης για την αμεροληψία μας, στις αποφάσεις που θα λάβει η έφηβη. 

Η συζήτησή μας θα ξεκινήσει με μια κοινή συνέντευξη της έφηβης με τον γονέα/κηδεμόνα της, προκειμένου ο τελευταίος να μας ενημερώσει για το ατομικό αναμνηστικό (ιστορικό παλαιών νοσημάτων, νοσηλειών, επεμβάσεων) της έφηβης.

Θα πρέπει να ενημερωθούμε για την λήψη κάποιας φαρμακευτικής αγωγής που πιθανόν να μην επιτρέπει την χρήση μίας αντισυλληπτικής μεθόδου. Μετά θα ζητήσουμε από τον γονέα/κηδεμόνα να μας παραχωρήσει την δυνατότητα να συνεχίσουμε την συζήτηση δίχως την παρουσία του. Εάν η έφηβη το επιθυμεί, ο γονέας μπορεί να συνεχίσει να παρακολουθεί την συζήτησή μας.

Τι θα ρωτήσουμε την έφηβη

Θα πρέπει να μιλήσουμε για τις προηγούμενες αντισυλληπτικές μεθόδους που έχει ήδη χρησιμοποιήσει και για τις εμπειρίες της, με αυτές. Θα συζητήσουμε το σεξουαλικό ιστορικό της, την παρούσα σχέση της, την άποψη του συντρόφου της για την αντισύλληψη. Θα την ρωτήσουμε εάν έχει κάποιες ανησυχίες για την σχέση της και κατά πόσον ο σύντροφός της θα έφερνε αντίρρηση στην χρήση μιας αντισυλληπτικής μεθόδου.

Ποια αντισυλληπτική μέθοδο χρησιμοποιεί το τελευταίο χρονικό διάστημα, πόσο πολύ θέλει να αποφύγει μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη και τι θα σήμαινε για αυτήν ο ερχομός ενός παιδιού σε μια τόσο μικρή ηλικία. Ποιες είναι οι ανάγκες και ποιες οι προσδοκίες της από μια αντισυλληπτική μέθοδο και ποια η πρόθεσή της να χρησιμοποιήσει σωστά και τακτικά την μέθοδο αυτή.

Είναι υποστηρικτικός ο σύντροφος και η οικογένεια της στην χρήση αντισύλληψης και εάν θα ήθελε να αποκρύψει την χρήση της αντισύλληψης. Τέλος θα ρωτήσουμε την έφηβη πώς είναι η έμμηνος ρύση της, εάν έχει διαταραχές και εάν επιθυμεί να έχει έμμηνο ρύση ή όχι. 

Τι θα ελέγξουμε παρέα με την έφηβη

Ποιες είναι οι γνώσεις της, για την κάθε διαθέσιμη αντισυλληπτική μέθοδο, και κατά πόσο έχει προαποφασίσει για κάποια από αυτές. Στόχος μας είναι να δώσουμε στην έφηβη να κατανοήσει με απλό τρόπο την λειτουργεία της κάθε μεθόδου και να καταρρίψουμε τους μύθους που συνοδεύουν πολλές από αυτές.

Θα συζητήσουμε ποιες μέθοδοι ταιριάζουν στις ανάγκες της και ποιες καλύπτουν τις προσδοκίες της. Παράλληλα θα συζητήσουμε για τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, πώς προλαμβάνονται και πως αντιμετωπίζονται. Θα συζητήσουμε για το κόστος της κάθε μεθόδου και θα ζητήσουμε να μας αναφέρει τους φόβους και τις ανησυχίες της.

Τι θα παρουσιάσουμε στην έφηβη

Στο σημείο αυτό θα ξεκινήσουμε να παρουσιάζουμε με απλό και κατανοητό τρόπο όλες τις διαφορετικές αντισυλληπτικές μεθόδους. Ακρογωνιαίος λίθος της παρουσίασής μας θα είναι η παράλληλη και ορθή χρήση του προφυλακτικού, ανεξαρτήτως χρήσης άλλης μεθόδου, μιας και αυτό αποτελεί την μοναδική μέθοδο πρόληψης των σεξουαλικών μεταδιδόμενων νοσημάτων.

Η σειρά που θα παρουσιαστούν οι αντισυλληπτικές μέθοδοι θα είναι αυτή που προτείνει το Αμερικανικό Κολλέγιο Μαιευτήρων Γυναικολόγων και βασίζεται στην αποτελεσματικότητα της κάθε μεθόδου. Θα παρουσιάσουμε την ορθή και τακτική χρήση όλων των μεθόδων. Τι θα πρέπει να κάνει η έφηβη εφόσον χαθεί κάποια δόση και πότε να ζητήσει ιατρική βοήθεια. Πώς θα επηρεαστεί ο καταμήνιος κύκλος της.

Μια πολύ σημαντική γνώση που ενθαρρύνει τις έφηβες στην επιλογή και τακτική χρήση μιας μεθόδου είναι τα μη-αντισυλληπτικά οφέλη της (πχ το χάπι μειώνει τον πόνο της περιόδου, βελτιώνει την ακμή και την τριχοφυΐα). Θα παρουσιάσουμε τα οφέλη της κάθε μεθόδου ενώ παράλληλα θα καταρρίψουμε και όλους τους μύθους για τα μειονεκτήματα εκάστης μεθόδου. Από την συζήτηση αυτή δεν θα αποφύγουμε να παρουσιάσουμε τις δυνητικές παρενέργειες και τις μετέπειτα κινήσεις που πρέπει να ακολουθήσει η έφηβη.

Πως θα κλείσουμε την συμβουλευτική αυτή 

Η συμβουλευτική συζήτηση αυτή θα ολοκληρωθεί αφού προηγουμένως ορίσουμε την επόμενη συνάντησή μας, συνήθως μετά από 3-6 μήνες. Στην έφηβη και στον γονέα/κηδεμόνα της, θα παρέχουμε την δυνατότητα ενδιάμεσης επικοινωνίας μέσω τηλεφώνου, email ή άλλης διαδικτυακής επικοινωνίας.

Ο σκοπός της επόμενης συνάντησής μας θα είναι να συζητήσουμε με την έφηβη τον βαθμό ικανοποίησής της από την μέθοδο που επέλεξε, τις ανησυχίες που προέκυψαν κατά την χρήση της μεθόδου, καθώς και το εάν προέκυψαν κάποιες δυσκολίες στην εφαρμογή της, το διάστημα αυτό.

Θα επανεκτιμήσουμε την στρατηγική πρόληψης των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων και θα συζητήσουμε την πρόθεσή της να συνεχίσει να χρησιμοποιεί την μέθοδο που επίλεξε ή εάν θα την ενδιέφερε να την τροποποιήσει.

Στόχος του Τμήματος Παιδικής Εφηβικής Γυναικολογίας του Ομίλου ΙΑΣΩ είναι να παρουσιάσουμε στις έφηβες τις αντισυλληπτικές μεθόδους που μπορούν να επιλέξουν, εφαρμόζοντας τις πλέον σύγχρονες επιστημονικές απόψεις, προσαρμόζοντας τες στην  ευαισθησία της ηλικίας τους.  

Παντελής Τσίμαρης MD, PhD, IFEPAG
Μαιευτήρας Γυναικολόγος, Ειδικός Παιδογυναικολόγος,
Διευθυντής Παιδικής Εφηβικής Γυναικολογίας Ομίλου