Η ρομποτικά υποβοηθούμενη ριζική προστατεκτομή

Όταν ο καρκίνος του προστάτη απαιτεί την άμεση και βέλτιστη λύση, η χειρουργική γνώση και εμπειρία αποδεικνύονται πολύτιμοι οδηγοί.

H ριζική προστατεκτομή στην αντιμετώπιση του καρκίνου του προστάτη έχει εδώ και πολλά χρόνια αποδειχθεί ως η αποτελεσματικότερη λύση όσον αφορά την επιβίωση των ασθενών. Η ολική αφαίρεση του αδένα αποτελεί σαφώς τη χρυσή επιλογή, συνδυάζοντας τα άριστα ογκολογικά αποτελέσματα με τα βέλτιστα λειτουργικά αποτελέσματα.

Παρά τη συνεχώς αυξανόμενη εμπειρία μας ως χειρουργών, η ριζική προστατεκτομή συνεχίζει να υφίσταται ως μια βαρεία επέμβαση με πολλαπλές τεχνικές δυσκολίες, λόγω της ιδιαίτερης ανατομίας και αιμάτωσης του προστάτη.

Η συντριπτική πλειονότητα των συγκεκριμένων χειρουργικών επεμβάσεων διενεργείται με υπερηβική προσπέλαση ανοικτά, με υπολογίσιμες απώλειες αίματος και φτωχά αποτελέσματα όσον αφορά τη διατήρηση της στύσης μετεγχειρητικά, καθώς τα αγγειονευρώδη δεμάτια, που ελέγχουν τη στύση και διατρέχουν τον προστάτη εκατέρωθεν, συχνά τραυματίζονται ή διατέμνονται προς χάριν της αιμόστασης και λόγω ελλιπούς αναγνώρισής τους διεγχειρητικά.

Η εγκράτεια ούρων μετεγχειρητικά βρίσκεται σε καλύτερα επίπεδα, εξαρτάται όμως σαφώς από την εμπειρία του χειρουργού που πραγματοποιεί την επέμβαση. Η περινεϊκή προσπέλαση προτιμάται πλέον από ελάχιστους χειρουργούς και τείνει να αποτελέσει ιστορικό στοιχείο και μόνον.

Η λαπαροσκοπική προσέγγιση δεν έχει τύχει ακόμη ευρείας εφαρμογής, λόγω των αρκετών τεχνικών δυσκολιών, που οφείλονται στην έλλειψη αρθρωτών κινήσεων των λαπαροσκοπικών εργαλείων.

Η συμβολή της ρομποτικής

Τα τελευταία χρόνια, επανάσταση έχει φέρει η ευρεία εφαρμογή της ρομποτικής χειρουργικής για την πραγματοποίηση της ριζικής προστατεκτομής. Το ρομποτικό σύστημα Da Vinci έχει βρει ίσως την καλύτερη εφαρμογή του στην ειδικότητα της ουρολογίας και ειδικά στη διενέργεια ριζικών προστατεκτομών.

Βασίζεται στις αρχές της λαπαροσκοπίας, όπου η είσοδος στην περιοχή ενδιαφέροντος, καθώς και όλη η επέμβαση πραγματοποιούνται μέσω μικρών οπών και όχι μέσω κάποιας μεγάλης τομής. Το μεγάλο πλεονέκτημα της μεθόδου σε σχέση με την κλασική λαπαροσκοπική μέθοδο είναι η δυνατότητα των χειρουργικών εργαλείων να μιμηθούν πλήρως τις κινήσεις του χειρουργού σε όλους τους άξονες.

Με τον τρόπο αυτό και έχοντας τη βέλτιστη οπτική, μέσω υπερσύγχρονων καμερών που έχουν τη δυνατότητα αναπαραγωγής και των τριών διαστάσεων, ο χειρουργός έχει τη δυνατότητα να αναγνωρίσει και να προστατεύσει επαρκώς κάθε ευαίσθητη δομή πέριξ του οργάνου.

Η όλη επέμβαση πραγματοποιείται μέσω μιας κονσόλας που παρέχει στον βασικό χειρουργό άριστη οπτική και δυνατότητα χειρισμού των χειρουργικών εργαλείων, ενώ ο βοηθός χειρουργός χειρίζεται τα λαπαροσκοπικά εργαλεία.

Τα υπέρ της μεθόδου

Τα πλεονεκτήματα, λοιπόν, της ρομποτικά υποβοηθούμενης ριζικής προστατεκτομής, έναντι της αντίστοιχης ανοιχτής επέμβασης, μπορούν να χωριστούν σε δύο κατηγορίες: τα άμεσα και τα απώτερα. Τα άμεσα πλεονεκτήματα αποτελούν σαφώς τα μικρότερα χειρουργικά τραύματα.

Το μικρότερο τραύμα σημαίνει λιγότερο μετεγχειρητικό πόνο για τον ασθενή και γρηγορότερη κινητοποίηση, άρα και επάνοδο στην καθημερινότητά του. Η πιο πρώιμη κινητοποίηση μεταφράζεται και σε μικρότερα ποσοστά μετεγχειρητικών επιπλοκών, όπως η θρομβοεμβολική νόσος.

Γρηγορότερη έξοδος από το νοσοκομείο και μικρότερη ανάγκη χορήγησης αναλγητικής αγωγής οδηγούν επίσης σε καλύτερη ποιότητα ζωής μετεγχειρητικά. Λόγω της σαφώς καλύτερης οπτικής και της εξαιρετικά μεγάλης ακρίβειας των κινήσεων του ρομποτικού συστήματος, υπάρχουν μικρότερες απώλειες αίματος και άρα μειωμένες ανάγκες μετάγγισης παραγώγων μετεγχειρητικά. Το αμιγώς χειρουργικό κομμάτι, λοιπόν, αποτελεί μια πιο ομαλή διαδικασία για τον ασθενή με σαφώς μικρότερη επιβάρυνση.

Μεσοπρόθεσμα, ο ασθενής θα απαλλαγεί από τον ουροκαθετήρα 5-7 ημέρες νωρίτερα απ’ ό,τι στην αντίστοιχη ανοικτή επέμβαση. Αυτό σίγουρα μεταφράζεται σε γρηγορότερη επάνοδο στην καθημερινότητα, καθώς και σε μικρότερο ποσοστό λοιμώξεων ουροποιητικού, λόγω της παραμονής ξένου σώματος.

Μακροπρόθεσμα, ο ασθενής θα επωφεληθεί από τα πλεονεκτήματα της ρομποτικής μεθόδου σε δύο σημαντικότατους τομείς. Στη διατήρηση της στύσης, καθώς και της εγκράτειάς του. Τα αποτελέσματα στον τομέα της στύσης είναι σαφώς ανώτερα σε σχέση με την ανοικτή μέθοδο.

Η διατήρηση της στύσης μετά τη ριζική προστατεκτομή γίνεται ολοένα και πιο σημαντική, καθώς, λόγω των πρωτοκόλλων πρώιμης διάγνωσης, ο μέσος όρος ηλικίας των ασθενών με καρκίνο του προστάτη μειώνεται. Επίσης, λόγω της βελτίωσης των γνώσεών μας όσον αφορά τη μοριακή βιολογία της νόσου, αυτή τείνει να μετατραπεί σε χρόνια, με αποτέλεσμα η ποιότητα ζωής των ασθενών να γίνεται πιο άμεση προτεραιότητα.

Στον τομέα της εγκράτειας, τα αποτελέσματα της ρομποτικής μεθόδου υπερτερούν της ανοικτής όχι τόσο στο απόλυτο αποτέλεσμα της πλήρους εγκράτειας, όσο στο γεγονός πως αυτή θα επέλθει γρηγορότερα.

Συνοψίζοντας, η ρομποτικά υποβοηθούμενη ριζική προστατεκτομή με το σύστημα Da Vinci αποτελεί αυτήν τη στιγμή μια επιλογή που συνδυάζει τα βέλτιστα χειρουργικά αποτελέσματα για έναν ασθενή που μπαίνει σε μια διαδικασία μεγάλης αλλαγής στη ζωή του.

Η μέθοδος υπόσχεται και μπορεί να κάνει αυτή την αλλαγή λιγότερο τραυματική και πιο ομαλή, για έναν ασθενή που καλείται να διαχειριστεί τόσο το άγχος της διαγνωσθείσας κακοήθειας όσο και το γεγονός μιας ομολογουμένως μεγάλης επέμβασης.

Τα άμεσα πλεονεκτήματα της ρομποτικά υποβοηθούμενης ριζικής προστατεκτομής αποτελούν σαφώς τα μικρότερα χειρουργικά τραύματα. Το μικρότερο τραύμα σημαίνει λιγότερο μετεγχειρητικό πόνο για τον ασθενή και γρηγορότερη κινητοποίηση, άρα και επάνοδο στην καθημερινότητά του.

Σπυρίδων Σκούφιας MD, PhD
Χειρουργός Ουρολόγος
Επιμελητής Ουρολογικής Κλινικής ΙΑΣΩ Γενική Κλινική