Παγκόσμια Ημέρα Θυρεοειδούς

Κάθε χρόνο στις 25 Μαΐου η Παγκόσμια Ημέρα Θυρεοειδούς υπενθυμίζει τη σημασία του μικρού αυτού αδένα που βρίσκεται στον λαιμό μας, αλλά επηρεάζει όλο το σώμα.

Σκοπός είναι να αναγνωριστούν οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι ασθενείς που πάσχουν από παθήσεις του θυρεοειδούς και οι επαγγελματίες υγείας που συμβάλλουν στη  αντιμετώπισή τους. Επιπλέον στόχος είναι η ενημέρωση του κοινού για τις παθήσεις αυτές.

Ο θυρεοειδής είναι ένας μικρός αδένας που βρίσκεται στη βάση του λαιμού, έχει σχήμα πεταλούδας, και παράγει τις θυρορμόνες Τ3 και Τ4. Οι θυρορμόνες είναι πολύ σημαντικές για τη λειτουργία και τον μεταβολισμό όλων των κυττάρων του οργανισμού, την ψυχοκινητική ανάπτυξη βρεφών και νηπίων και τη σωματική ανάπτυξη σε όλα τα παιδιά.

Οι περισσότερες παθήσεις του θυρεοειδούς σχετίζονται με μειωμένη παραγωγή θυρορμονών (υποθυρεοειδισμός), ή σπανιότερα αυξημένη παραγωγή θυρορμονών (υπερθυρεοειδιμός). Ενίοτε ανευρίσκονται και όζοι θυρεοειδούς σε παιδιά και εφήβους,

Σε περίπτωση υποθυρεοειδισμού, δεν παράγονται επαρκείς ποσότητες των Τ3 και Τ4, ενώ συνήθως αυξάνεται η τιμή μιας άλλης ορμόνης, της TSH η οποία παράγεται από ένα κέντρο του εγκεφάλου, την υπόφυση. Ο υποθυρεοειδισμός μετά τη βρεφική ηλικία συνήθως οφείλεται σε φλεγμονή του θυρεοειδούς (νόσος Hashimoto).

Σε άλλες, σπανιότερες περιπτώσεις διαπιστώνεται μετά τη γέννηση οπότε ονομάζεται συγγενής υποθυρεοειδισμός. Ο συγγενής υποθυρεοειδισμός είναι μια σοβαρή νόσος που αν δεν αντιμετωπιστεί σύντομα μετά τη γέννηση μπορεί να οδηγήσει σε ψυχοκινητική καθυστέρηση.

Στο συγγενή υποθυρεοειδισμό ο θυρεοειδής αδένας λειτουργεί ελάχιστα ή καθόλου. Ευτυχώς όλα τα νεογνά που γεννιούνται στην Ελλάδα ελέγχονται την 3η μέρα μετά τη γέννηση από το Ινστιτούτο Υγείας Παιδιού και έτσι εντοπίζονται αυτά που έχουν ανάγκη θεραπείας.

Ο υπερθυρεοειδισμός στα παιδιά και τους εφήβους οφείλεται συνήθως στη νόσο Graves.

Συμπτώματα

Πολλές φορές ο υποθυρεοειδισμός είναι ασυμπτωματικός και ανακαλύπτεται σε αιματολογικό έλεγχο ρουτίνας από τον παιδίατρο. Συνήθως ο Παιδίατρος ζητά αιματολογικές εξετάσεις ρουτίνας σε παιδιά μεγαλύτερα του έτους. Η ανεύρεση διαταραγμένων θυρορμονών δεν είναι ασυνήθης.

Άλλοτε, υπάρχει κλινική υποψία λόγω εκδηλώσεων που ποικίλλουν ανάλογα με την ηλικία. Σε νεογνά και βρέφη η εμφάνιση ικτέρου, δυσκολιών σίτισης, δυσκοιλιότητας, ομφαλοκήλης , ανεπαρκούς πρόσληψης βάρους και άλλων συμπτωμάτων μπορεί να σχετίζονται με δυσλειτουργία του θυρεοειδή.

Μεγαλύτερα παιδιά μπορεί να αναφέρουν κόπωση, μειωμένη όρεξη, ξηροδερμία, δυσκοιλιότητα και άλλα συμπτώματα. Μπορεί επίσης να υπάρχει ανεπαρκής πρόσληψη βάρους ή χαμηλό ανάστημα και διαταραχές εμμήνου ρύσεως σε εφήβους.

Ο υπερθυρεοειδισμός μπορεί να εκδηλώνεται με νευρικότητα, αίσθημα παλμών, τρόμο, δυσκολία συγκέντρωσης, απώλεια βάρους, διαταραχές ύπνου και άλλα συμπτώματα.

Διερεύνηση

Η δυσλειτουργία του θυρεοειδούς διαγιγνώσκεται με εξετάσεις αίματος ενώ κατά περίπτωση μπορεί να χρησιμεύσει και το υπερηχογράφημα θυρεοειδούς.

Η ιατρική πρόοδος εξασφαλίζει στο σύνολο σχεδόν των παιδιών και εφήβων με προβλήματα θυρεοειδούς αποτελεσματικές θεραπείες και φυσιολογική ποιότητα ζωής.

Σταύρος Διαμαντόπουλος MD, PhD
Παιδοενδοκρινολόγος
Τέως Λέκτορας Παιδιατρικής Ενδοκρινολογίας Ιατρικής Σχολής Παν/μίου Θεσσαλίας
Διευθυντής Παιδοενδοκρινολογικού – Παιδικού Διαβήτη Τμήματος και Διευθυντής Τμήματος Παιδικής και Εφηβικής Παχυσαρκίας ΙΑΣΩ Παίδων