Παθήσεις σπονδυλικής στήλης

Οι παθήσεις της σπονδυλικής στήλης αποτελούν ένα μείζον πρόβλημα για τα συστήματα υγείας παγκοσμίως, λόγω της συχνότητας που επηρεάζουν το γενικό πληθυσμό. Ενδεικτικό είναι ότι κάθε άνθρωπος όπου και αν ζει ό,τι επάγγελμα αν κάνει, τουλάχιστον μία φορά στη ζωή του θα αντιμετωπίσει κάποιο πρόβλημα με τη σπονδυλική του στήλη που θα τον επηρεάσει σημαντικά στην καθημερινότητά και στην ποιότητα ζωής του.

Παθήσεις

Οι παθήσεις της σπονδυλικής στήλης μπορεί να είναι συγγενείς ή επίκτητες και να αφορούν οποιαδήποτε από τις μοίρες της, δηλαδή, αυχενική, θωρακική ή οσφυοϊερή. Οι επίκτητες, που είναι και οι συχνότερες ,μπορούν να είναι εκφυλιστικές από καταπόνηση ή να έχουν προκληθεί από κακώσεις.

Οσφυαλγία

Η συχνότερη πάθηση του μυοσκελετικού, που αφορά στη σπονδυλική στήλη είναι η οσφυαλγία. Το άλγος συνήθως ξεκινά από την οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης, χαμηλά στη ράχη του ασθενούς ενώ κάποιες φορές επεκτείνεται προς τα κάτω στο πόδι του από την πίσω πλευρά οπότε και αναφέρεται ως ισχιαλγία. Τα αίτιά της είναι πολλά και μπορεί να οφείλονται τόσο σε λειτουργικούς όσο και σε παθολογικούς παράγοντες. Καταστάσεις όπως η απότομη άρση βάρους εκτός ισορροπίας, η κακή στάση του σώματος, το απότομο σκύψιμο ή η έντονη γυμναστική χωρίς τις οδηγίες ειδικού μπορούν να οδηγήσουν στην έναρξη ενός επεισοδίου οξείας οσφυαλγίας. Ανατομικά προβλήματα όπως η σκολίωση, μία σπονδυλολίσθηση ή μία κήλη μεσοσπονδύλιου δίσκου αυξάνουν την πιθανότητα και τη διάρκεια ενός επεισοδίου.

Αυχεναλγία

Μία άλλη πολύ συχνή πάθηση είναι η αυχεναλγία. Το αυχενικό σύνδρομο και ο χαρακτηριστικός μυϊκός σπασμός που ονομάζουμε ραιβόκρανο είναι μία κατάσταση που έχει ταλαιπωρήσει πολλούς από εμάς κάποια στιγμή στη ζωή μας. Ο σύγχρονος τρόπος ζωής, με τους έντονους ρυθμούς, τη λάθος στάση του σώματος και η εκτεταμένη χρήση των κλιματιστικών όλο και περισσότερο τα τελευταία χρόνια αυξάνουν τα επεισόδια αυχεναλγίας στο γενικό πληθυσμό. Πρόκειται για μία πάθηση φαινομενικά απλή για τον ασθενή, η οποία όμως όσο υποεκτιμάται μπορεί να τον ταλαιπωρήσει για μεγάλες χρονικές περιόδους ειδικά όταν συνυπάρχει υποβόσκουσα παθολογία, όπως κάποια κήλη μεσοσπονδύλιου δίσκου.

Κακώσεις

Τα διαφόρου τύπου ατυχήματα μπορεί να βλάψουν σημαντικά τη σπονδυλική στήλη σημαντικά. Μικρής ενέργειας κακώσεις συνήθως προκαλούν θλάσεις και μυϊκά προβλήματα στη σπονδυλική στήλη, τα οποία είναι εύκολα αντιμετωπίσιμα. Μεγάλης ενέργειας όμως κακώσεις όπως οι πτώσεις από μεγάλο ύψος και τα τροχαία ατυχήματα μπορούν να προκαλέσουν συντριπτικά κατάγματα και εξαρθρήματα τα οποία και επηρεάζουν τη δομική σταθερότητα της σπονδυλικής στήλης οδηγώντας κάποιες φορές σε καταστροφικά αποτελέσματα όπως οι παραλύσεις ή ακόμα και ο θάνατος. Αυτό γιατί η σπονδυλική στήλη ουσιαστικά προστατεύει και στηρίζει το νωτιαίο μυελό, ο οποίος είναι ζωτικής σημασίας για το ανθρώπινο σώμα. Οποιαδήποτε κάκωση επηρεάσει το νωτιαίο μυελό, προκαλεί βαρύτατα νευρολογικά συμπτώματα και δυσοίωνη έκβαση για τον ασθενή.

Όγκοι

Στις παθήσεις της σπονδυλικής στήλης θα πρέπει να συμπεριλάβουμε και τους διάφορους όγκους. Αυτοί μπορεί να είναι καλοήθεις και συχνοί όπως τα αιμαγγειώματα, ή κακοήθεις. Ο μεταστατικός καρκίνος των οστών μπορεί επίσης να εμφανιστεί στη σπονδυλική στήλη ανάλογα βέβαια και με το πρωτοπαθές νόσημα. Οι όγκοι της σπονδυλικής στήλης χρήζουν θεραπείας όταν επηρεάζουν τη δομική σταθερότητα ή όταν πρόκειται για κακοήθειες και μεταστάσεις.

Μεταβολικές παθήσεις

Η σπονδυλική στήλη εμπλέκεται και σε διάφορες μεταβολικές παθήσεις των οστών, με σημαντικότερη την οστεοπόρωση. Ασθενείς με οστεοπόρωση εμφανίζουν μειωμένη οστική πυκνότητα στους σπονδύλους, κυρίως στους οσφυϊκούς, με αποτέλεσμα να κινδυνεύουν με συμπιεστικά κατάγματα. Τα κατάγματα αυτά κάποιες φορές μπορεί να εμφανιστούν και αυτόματα, όταν η οστική πυκνότητα είναι χαμηλή και ο σπόνδυλος χάνει την ικανότητα να στηρίξει το βάρος του ίδιου του σώματος.

Αντιμετώπιση των παθήσεων της σπονδυλικής στήλης

Όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό οι παθήσεις της σπονδυλικής στήλης πρέπει να διαγιγνώσκονται με προσοχή προκειμένου να επιλέγεται η σωστή αντιμετώπισή τους έγκαιρα. Γι’ αυτό είναι φρόνιμο, για παράδειγμα όταν έχουμε ένα επεισόδιο οξείας οσφυαλγίας, αυτό να εκτιμάται από ειδικό Ορθοπαιδικό Χειρουργό, ο οποίος θα επιδείξει ιδιαίτερη προσοχή στην παρουσία ή όχι νευρολογικών συμπτωμάτων και θα ζητήσει τις κατάλληλες απεικονιστικές εξετάσεις προκειμένου να αποκτήσει σφαιρική άποψη και να προτείνει τη σωστή αντιμετώπιση. Εξάλλου το φάσμα της οσφυαλγίας είναι τεράστιο και μπορεί να προκαλέσει από ένα ήπιο άλγος κατά την προσπάθεια, μέχρι καταστάσεις αναπηρίας του ασθενούς.

Ο ειδικός Ορθοπαιδικός Χειρουργός μέσω της κλινικής εξέτασης, των απλών ακτινογραφιών, της αξονικής ή μαγνητικής τομογραφίας, της μέτρησης οστικής πυκνότητας, του ηλεκτρομυογραφήματος και άλλων εξετάσεων που μπορεί να χρειασθούν, θα αποφανθεί για την κατάλληλη συντηρητική ή όχι θεραπεία.

Η συντηρητική θεραπεία της οσφυαλγίας, της αυχεναλγίας και γενικά των παθήσεων της σπονδυλικής στήλης έχει να κάνει με χορήγηση παυσίπονων και αντιφλεγμονωδών φαρμάκων, με τη διενέργεια φυσιοθεραπείας ή με πλήρη κλινοστατισμό.

Η οστεοπόρωση καταπολεμάται με ειδικά σκευάσματα, με χορήγηση ασβεστίου και βιταμίνης D. Η φυσιοθεραπεία και η σωστή μυϊκή ενδυνάμωση είναι δύο σημαντικά “εργαλεία”, τα οποία εκτός από την αντιμετώπιση των παθήσεων αυτών βοηθούν και στην πρόληψη τους και στη σπανιότερη υποτροπή τους. Δε θα πρέπει βέβαια να ξεχνάμε το ρόλο της χειρουργικής θεραπείας στις παθήσεις της σπονδυλικής στήλης όταν αυτό κρίνεται απαραίτητο.

Βελτίωση του τρόπου ζωής

Γενικά μικρές αλλαγές στον τρόπο ζωής του καθενός μας μπορούν να συμβάλλουν σημαντικά στο να περιοριστούν οι συνέπειες των παθήσεων αυτών στην καθημερινότητά μας. Η σωστή στάση του σώματος, η άθληση, η σωστή διατροφή και το κατάλληλο σωματικό βάρος, είναι παράγοντες καθοριστικοί για τη μείωση των συμπτωμάτων. Όπου συμβαίνουν κρίσεις των παθήσεων της σπονδυλικής στήλης, η έγκαιρη καθοδήγηση από τον Ορθοπαιδικό Χειρουργό είναι καταλυτικής σημασίας για τη γρήγορη αποκατάσταση και την αποφυγή επιπλοκών. Τέλος, χρήσιμο είναι ένα τακτικό check up ιδιαίτερα για τα άτομα με επιβαρυμένο ιστορικό.