Φροντίστε τη φωνή σας, χρειάζεται και αυτή προσοχή!

Ιατρική Ομάδα ΩΡΛ Κλινικής ΙΑΣΩ

H Παγκόσμια Ημέρα Φωνής είναι αφιερωμένη στη φώνηση και γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 16 Απριλίου. Στόχος είναι να αναδειχθεί η τεράστια αξία της φωνής στην καθημερινή μας ζωή και να ενθαρρύνει τους ανθρώπους που χρησιμοποιούν τη φωνή τους για ευχαρίστηση ή εργασία να μάθουν πώς μπορούν να φροντίσουν τη φωνή τους, να ξέρουν πως μπορούν να ζητήσουν βοήθεια καθώς και εκπαίδευση για σωστή ομιλία και επίσης, να υποστηρίξουν κάθε έρευνα που διεξάγεται σχετικά με τη φωνή.

Πώς παράγεται η φωνή;

Η φωνή είναι ο βασικός τρόπος επικοινωνίας κάθε ανθρώπου και είναι μοναδική. Με αυτή μπορούμε να συζητάμε, να γελάμε ή να τραγουδάμε. Βασικά όργανα για τη δημιουργία φωνής είναι οι φωνητικές χορδές, οι οποίες βρίσκονται στο λάρυγγά μας και μέσω δονήσεων παράγουν την ομιλία.

Ο αέρας κατά τις αναπνευστικές κινήσεις (εισπνοή, εκπνοή) περνά από την κοιλότητα του λάρυγγα. Ο λάρυγγας έχει σχήμα κλεψύδρας και η εσωτερική του επιφάνεια καλύπτεται από βλεννογόνο. Παρουσιάζει δύο στόμια, το φαρυγγικό (άνω στόμιο) και το τραχειακό (κάτω στόμιο). Στο μέσο της κοιλότητας του λάρυγγα υπάρχουν εκατέρωθεν δύο ζευγάρια πτυχών που σχηματίζουν προς τα πάνω τις νόθες φωνητικές χορδές και προς τα κάτω τις γνήσιες φωνητικές χορδές. Η σύγκλειση τους προστατεύει το κατώτερο αναπνευστικό κατά την κατάποση.

Κατά τη δίοδο του αέρα από τους πνεύμονες προς τα έξω, οι γνήσιες φωνητικές χορδές ελέγχοντας την έξοδο του δονούνται και παράγουν τη φωνή. Οι μύες που υπάρχουν στο λάρυγγα ελέγχουν την τάση των φωνητικών χορδών και το άνοιγμα της μεταξύ τους σχισμής (φωνητική σχισμή ή γλωττίδα) και έτσι προκαλείται η διαφορετική ένταση και η διαφορετική συχνότητα της φωνής.

Η φωνή αποκτά ιδιαίτερα χαρακτηριστικά για κάθε άτομο με τα φωνητικά αντηχεία. Σαν φωνητικά αντηχεία χρησιμεύουν η άνω περιοχή του λάρυγγα, ο φάρυγγας, η ρινική κοιλότητα και η στοματική κοιλότητα.

Τέλος, στη στοματική κοιλότητα με τις κινήσεις της γλώσσας, της μαλακής υπερώας και των χειλιών σε σχέση με τα δόντια δημιουργείται ο έναρθρος λόγος. Η διαδικασία του έναρθρου λόγου ελέγχεται από τα κέντρα του λόγου που βρίσκονται στο φλοιό του εγκεφάλου και συντονίζουν τις κινήσεις των σχετικών οργάνων.

Πώς επιβαρύνεται η υγεία της φωνής  μας

Γενικά, όταν μιλάμε ή τραγουδάμε δεν πρέπει να ξεπερνάμε τα όρια της φωνητικής μας κλίμακας. Κάποιες συνήθειες στον τρόπο που χρησιμοποιούμε τη φωνή μας, μπορεί να είναι επιβαρυντικές για την υγεία της. Αυτές είναι  είτε οι κραυγές, οι στριγκλιές ή το δυνατό γέλιο, είτε η δημιουργία παράξενων ήχων ή και το ψιθύρισμα. Επίσης, τη φωνή μας επιβαρύνουν το κάπνισμα, η ομιλία σε χώρους με πολύ θόρυβο, ο καπνός, ο κλιματισμός, η κατανάλωση πολύ παγωμένων ή πολύ ζεστών ροφημάτων ή τροφών.

Επίσης, την υγεία της φωνής μας μπορεί να επηρεάσουν ασθένειες όπως το συνάχι, οι φλεγμονές του φάρυγγα, του λάρυγγα ή και της μύτης, η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, ο συχνός ή έντονος βήχας, προκαλώντας βραχνάδα.

Ασθένειες των φωνητικών χορδών

Κάποιος που αντιμετωπίζει συχνά προβλήματα με τη φωνή του θα πρέπει να επισκέπτεται ΩΡΛ, ιδιαίτερα αν παρουσιάζει συμπτώματα όπως βραχνάδα περισσότερο από 15 ημέρες. Πιθανόν να χρειάζεται ενημέρωση ή και εκπαίδευση με λογοθεραπεία από έναν ειδικό για το πώς να μιλά με τρόπο που δεν επιβαρύνει τη φωνή του και πώς να χρησιμοποιεί σωστά την αναπνοή του.

Οι πιο συχνές παθήσεις των φωνητικών χορδών είναι:

• Πολύποδες
• Πολυποειδής εκφύλιση ή οίδημα του Reinke
• Κύστεις
• Κάλοι (φωνητικά κομβία)
• Κοκκίωμα
• Νευρολογικές παθήσεις (πάρεση , παράλυση)
• Καρκίνος

Διάγνωση των παθήσεων των φωνητικών χορδών

Η διάγνωση των παθήσεων του λάρυγγα γίνεται με ενδοσκόπια, τα οποία συνδέονται με monitor και δίνουν ξεκάθαρη εικόνα της βλάβης. Μία ακόμα πιο ειδική εξέταση, είναι η στροβοσκόπηση, με την οποία ελέγχονται οι δονήσεις των χορδών, αποκαλύπτοντας παθολογικά ευρήματα τα οποία δεν εντοπίζονται με την απλή λαρυγγοσκόπηση.

Αντιμετώπιση

Αρχικά, η θεραπεία είναι συντηρητική και αν δεν αποδώσει, μπορεί να  χρειαστεί χειρουργική επέμβαση. Για τη σωστή απόφαση χρειάζεται μεγάλη εμπειρία και εξειδίκευση από τον θεράποντα ιατρό. Το χειρουργείο γίνεται είτε με τις κλασικές μεθόδους είτε με λιγότερο επεμβατικές, όπως η χρήση laser, που δημιουργούν  λιγότερους τραυματισμούς στον ευαίσθητο βλεννογόνο των φωνητικών χορδών.

Μετεγχειρητικά ακολουθεί τακτική παρακολούθηση του ασθενούς με λαρυγγοσκόπηση και όταν χρειάζεται λογοθεραπεία, για τη μείωση της πιθανότητας υποτροπής, είτε πρόκειται για καλοήθη είτε για κακοήθη βλάβη.

Πώς να προστατεύσουμε τις φωνητικές μας χορδές

Η υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής προστατεύει εκτός από τη συνολική υγεία μας και την υγεία της φωνή μας. Διατηρείτε τον οργανισμό σας ενυδατωμένο πίνοντας 7-9 ποτήρια νερό την ημέρα. Αποφεύγετε το κάπνισμα, καθώς και τα καφεϊνούχα και αλκοολούχα ποτά, τα οποία αφυδατώνουν τον οργανισμό. Ακολουθήστε μια ισορροπημένη διατροφή που να περιλαμβάνει λαχανικά, φρούτα και τροφές ολικής αλέσεως. Φροντίστε να ξεκουράζεστε επαρκώς. Διατηρήστε τη θερμοκρασία του χώρου σας σε φυσιολογικά επίπεδα και αποφύγετε τον κλιματισμό. Μη μιλάτε δυνατά και αποφύγετε τους χώρους με πολύ θόρυβο.

Πολύ πριν το γραπτό λόγο, η επικοινωνία βασίσθηκε στον προφορικό λόγο, καθώς και η κοινωνική οργάνωση και η ανάπτυξη του πολιτισμού.

Η φωνή είναι το βασικό μέσο επικοινωνίας του ανθρώπου.

Φροντίστε την κατάλληλα!