Η συμπληρωματική εντερική σίτιση στη νόσο Crohn
Παναγιώτα Καφρίτσα, Παιδογαστρεντερολόγος,
Διευθύντρια του Γαστρεντερολογικού Τμήματος του ΙΑΣΩ Παίδων
Η νόσος Crohn ανήκει στα Ιδιοπαθή Φλεγμονώδη Νοσήματα του εντέρου, μπορεί να εμφανιστεί στην παιδική ηλικία, χαρακτηρίζεται από περιόδους εξάρσεων και υφέσεων με συμπτώματα όπως κοιλιακά άλγη, χρόνια διάρροια, αιμορραγικές κενώσεις και απώλεια βάρους. Επιπλοκές της νόσου μπορεί να είναι η δημιουργία συριγγίων ή αποστημάτων.
Η διατροφική ανεπάρκεια θρεπτικών συστατικών είναι σύνηθες φαινόμενο λόγω της μειωμένης διατροφικής πρόσληψης, της δυσαπορρόφησης και των αυξημένων διατροφικών αναγκών. Στα παιδιά η διατροφική ανεπάρκεια είναι ακόμα πιο επιβαρυντική, καθώς μπορεί να οδηγήσει σε υποθρεψία και καθυστέρηση στη σωματική ανάπτυξη.
Επιπρόσθετα, πολλές μελέτες τελευταία δείχνουν ότι η διατροφή εμπλέκεται στην παθογένεση της νόσου Crohn μέσω ανοσολογικών μηχανισμών και αλλαγών στο εντερικό μικροβίωμα.
Η διατροφική υποστήριξη ιδίως στα παιδιά μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο τόσο στην επίτευξη της ύφεσης όσο και στη διατήρηση της ύφεσης της νόσου από μόνη της ή σε συνδυασμό με τη φαρμακευτική αγωγή. Η φαρμακευτική αγωγή περιλαμβάνει συνήθως κορτικοστεροειδή ή άλλα ανοσοκατασταλτικά δεν είναι πάντα αποτελεσματική και έχει αρκετές παρενέργειες. Επειδή η λήψη κορτικοστεροειδών στην παιδική ηλικία έχει συνέπειες στην ανάπτυξη, η εντερική διατροφή έχει μελετηθεί ως βασική θεραπεία εφόδου σε παιδιά με νόσο του Crohn.
Η διατροφική υποστήριξη μπορεί να περιλαμβάνει την αποκλειστική εντερική σίτιση μέσω ειδικών σκευασμάτων εντερικής σίτισης, ή τη συμπληρωματική εντερική σίτιση, οπότε οι ασθενείς καταναλώνουν κανονικά συγκεκριμένα τρόφιμα και συμπληρωματικά λαμβάνουν σκευάσματα εντερικής σίτισης.
Η αποκλειστική εντερική διατροφή, που αποτελείται από μια υγρή πολυμερική ή στοιχειακή φόρμουλα χωρίς πρόσβαση σε άλλα τρόφιμα για 6-8 εβδομάδες υπήρξε ο βασικός παράγοντας της διατροφικής θεραπείας για περισσότερο από μια δεκαετία. Απoδείχθηκε χρήσιμη για την επαγωγή ύφεσης χωρίς κορτικοειδή, αλλά δεν είναι βιώσιμη αφού δύσκολα ακολουθείται από τα παιδιά για μεγάλο χρονικό διάστημα .
Η Ειδική Διατροφή με Συγκεκριμένες τροφές και με Συμπληρωματική εντερική σίτιση (CDED) φαίνεται να είναι καλύτερα αποδεκτή και πρόσφατες μελέτες παρουσιάζουν ενθαρρυντικά αποτελέσματα για τη θεραπεία της νόσου Crohn στα παιδιά. Η διατροφή αυτή έχει αποδειχθεί ισότιμη της χορήγησης κορτικοειδών για την επίτευξη της ύφεσης στην ήπια και μέτριου βαρύτητας Crohn.
Συγκεκριμένα είναι μια δίαιτα τριών σταδίων με υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες χαμηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά, σχεδιασμένη να αποκλείει διαιτητικά συστατικά που δημιουργούν δυσβίωση στο εντερικό μικροβίωμα. Παρέχει επίσης υποχρεωτικές πηγές ωφέλιμων φυτικών ινών. Σχεδιάστηκε με μια πρώτη φάση επαγωγής ύφεσης της νόσου 12 εβδομάδων σε 2 φάσεις και μια φάση συντήρησης που επιτρέπει σταδιακή πρόσβαση σε περισσότερα τρόφιμα κάθε έξι εβδομάδες. Αυτή η διατροφή περιλαμβάνει συγκεκριμένα ολόκληρα μη επεξεργασμένα τρόφιμα, όπως κοτόπουλο, αυγά, ρύζι και πατάτες, φρούτα και λαχανικά και παράλληλα συνδυάζεται συμπληρωματικά με σκευάσματα υγρής εντερικής σίτισης που παρέχουν επιπλέον πηγές πρωτεΐνης και ασβεστίου, ώστε να εξασφαλιστεί η ανάπτυξη και η αποκατάσταση της μάζας σώματος.
Το Γαστρεντερολογικό Τμήμα του ΙΑΣΩ Παίδων σε συνεργασία με το Τμήμα Διατροφικής Υποστήριξης και Διαιτολογίας του ΙΑΣΩ, ανταποκρινόμενο στα δεδομένα της διεθνούς έρευνας και βιβλιογραφίας, εφαρμόζει τη συμπληρωματική εντερική σίτιση στα παιδιά με νόσο Crohn για την επίτευξη της ύφεσης της νόσου σε συνδυασμό ή όχι ανάλογα με την περίπτωση με την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή με πολύ καλά αποτελέσματα.