ΠΑΡΠΟΥΝΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ 02/04/2020

Παιδιατρική

Ειδικές φλεγμονές του τραχήλου στα παιδιά

Ειδικές φλεγμονές του τραχήλου στα παιδιά Dr. Κωνσταντίνος Παρπούνας
Επιστημονικός Συνεργάτης ΩΡΛ
Τμήματος ΙΑΣΩ Παίδων

Οι διάφορες φλεγμονές των τραχηλικών λεμφαδένων στα παιδιά συνήθως είναι τοπικές, μπορεί να αποτελούν ευρήματα μιας συστηματικής νόσου ή ακόμη και ειδικές φλεγμονές, που πρέπει να τύχουν έγκαιρης διάγνωσης και θεραπείας.

Αν δεχθούμε ότι ο τράχηλος είναι καθρέπτης πολλών φλεγμονών και ο προάγγελος άλλων, δεν απέχουμε πολύ από την πραγματικότητα. Εκτός από τη λεμφαδενίτιδα, η διαγνωστική μας σκέψη, αν ο πυρετός και τα ευρήματα επιμένουν, πρέπει να προστρέξει και στις ειδικές φλεγμονές της περιοχής, να τις αναζητήσει κλινικά και να τις ταυτοποιήσει με ειδικές εργαστηριακές εξετάσεις.

Οι κυριότερες ειδικές φλεγμονές που συναντούμε είναι:

Τοξοπλάσμωση
Ακτινομυκητίαση
Σύνδρομο Επίκτητης ανοσολογικής ανεπάρκειας - AIDS
Λοιμώδης Μονοπυρήνωση (Λ. Μ)
Φυματίωση
Νόσος εξ ονύχων γαλής

1. Τοξοπλάσμωση

Σπάνια νόσος στα παιδιά με δύο μορφές:
α. Μονήρης τραχηλική λεμφαδενίτις
β. Μέρος κλινικής οντότητας με λεμφαδένες, πυρετό, μυαλγία, αδυναμία, κούραση.

Αιτία:

Το παράσιτο toxoplasma gontii. Oι ωοκύστεις προέρχονται από τα περιττώματα των γάτων. Υπεύθυνη για αυτόματες αποβολές σε εγκύους.

Διάγνωση:

Επιμένουσα τραχηλική λεμφαδενίτις
Αύξηση άτυπων λεμφοκυττάρων
Ψηλός τίτλος αντισωμάτων στον ορό

Επιπλοκές:

Καρδιακές
Κεντρικό Νευρικό Σύστημα
Αναπνευστικές
Οφθαλμικές αμφιβληστροειδίτις

Θεραπεία:

Σε ασυμπτωματικά, παρακολούθηση. Σε επιπλοκές, δίδουμε σουλφοναμίδες.

2. Aκτινομυτίαση

Είναι σπάνια νεκρωτική νόσος στα παιδιά. Αφορά συνήθως παιδιά με ανοσοκαταστολή και σπανίως φυσιολογικά.

Εντόπιση:

Τράχηλος, στοματική κοιλότητα, κάτω γνάθος.

Εξέλιξη:

Φλεγμονή λεμφαδένα, νέκρωση, διαπύηση, συριγγοποίηση.

Αίτια:

Μικρόβιο Gram + Ακτινομύκητας ΙIsraeli. που σαπροφυτεί στο φάρυγγα.

Θεραπεία:

Συντηρητική, πενικιλίνη για 2 μήνες, σε συνδυασμό με χειρουργικό καθαρισμό.

3. Σύνδρομο Επίκτητης

Ανοσολογικής Ανεπάρκειας - ΑΙDS

To σύνδρομο της Επίκτητης Ανοσολογικής Ανεπάρκειας (ΕΑΑ) μπορεί να εκδηλωθεί με μικρή - μέτρια τραχηλική λεμφαδενίτιδα, που ίσως να είναι και η πρώτη κλινική εκδήλωση της νόσου.

Συνήθως υπάρχει πυρέτιο και καταβολή που συνοδεύεται από ελάττωση βάρους.

Αίτια:

Ο ιός HIV.

Διάγνωση:

Ορολογικές μέθοδοι Εlisa, Western Blot, EIA.

Θεραπεία:

Ειδικά αντι-ιικά φάρμακα και ανοσοδιεγερτικά.

4. Λοιμώδης μονοπυρήνωση (Λ.Μ.)

Η Λ.Μ. εμφανίζεται με δύο μορφές στα παιδιά:

α. Οξεία, συνήθως με μεγάλη τραχηλική λεμφαδενίτιδα και συμπτώματα οξείας φλεγμονής με δυσχέρεια αναπνοής, έντονη κακουχία, δυσοσμία, αδυναμία, κόπωση.

Οι λεμφαδένες εντοπίζονται στο πρόσθιο-οπίσθιο τραχηλικό τρίγωνο και αφορά ομάδα λεμφαδένων μεγέθους 3-4 εκ. Δυνατόν να ψηλαφώνται μασχαλιαίοι και βουβωνικοί λεμφαδένες, υπάρχει ηπατοσπληνομεγαλία και δερματικό εξάνθημα.

β. Άτυπη που αφορά μικρά παιδιά ηλικίας 1-3 χρόνων, μη συνήθης, με άτυπα συμπτώματα όπως πυρετός, ωτίτιδα, διάρροια, εμετοί.

Αίτια:

Ο ιός του Εpstein Barr, συνήθως αφήνει ισόβια ανοσία.

Διάγνωση:

Κλινική εικόνα.
Αύξηση λευκών και άτυπων λεμφοκυττάρων άνω 20%.
Ανεύρεση αντισωμάτων Εpstein Barr (Μono test).

Διάρκεια της πάθησης:

Συνήθως 7-10 μέρες. Σπάνια επιμονή του πυρετού μέχρι 1 μήνα.

Υποχώρηση της λεμφαδενίτιδας 1-1,5 μήνα μετά την νόσηση. Η Λ.Μ δημιουργεί προσωρινή πτώση της αντίστασης με αποτέλεσμα διάφορες φλεγμονές.

Επιπλοκές:

Αιματολογικές αναιμία, θρομβοπενία.
ΚΝΣ μηνιγγίτις, εγκεφαλίτις, Guillain Barre.
Σπλαχνικές, ρήξη σπληνός, υποκάψιο αιμάτωμα, ίκτερο.
Μεγάλη δύσπνοια, άπνοια.

Θεραπεία:

Συμπτωματική με ξεκούραση, ελαφρά διατροφή και
ενυδάτωση.
Αντιβίωση σε τμηματική νέκρωση των αμυγδαλών με κακοσμία.
Κορτιζόνη επί σοβαρών περιπτώσεων.
Παρακολούθηση.

5. Φυματίωση

Εμφανίζεται σαν ανώδυνη μονήρης τραχηλική λεμφαδενίτις ή προσβάλλει ομάδα λεμφαδένων, συνήθως μονόπλευρα.

Εξέλιξη:

Φλεγμονώδης διήθηση του λεμφαδένα, του δέρματος και των πέριξ ιστών, διαπύηση, συριγγοποίηση.

Αίτια:

Μυκοβακτηρίδιο της φυματίωσης (Μ.Φ)
Άτυπο μυκοβακτηρίδιο (Α.Μ) συνήθως στα παιδιά

Εντόπιση λεμφαδένων:

Πρόσθια τραχηλικά, υπογνάθια συνήθως, οπίσθια τραχηλικά, προωτιαία, υπογενείδια. Υπερκλείδια είναι σπάνια. Είναι θεμελιώδους σημασίας η γνώση του τύπου της φυματίωσης στους τραχηλικούς λεμφαδένες, διότι ανάλογα με τον τύπο είναι και η αντιμετώπιση.

Πύλη εισόδου:

Πνεύμονες
Αμυγδαλές
Ενήλικες πάσχοντες

Διάγνωση:

Δερματικό test Tuberculin - Mantoux
Καλλιέργεια
Ιστολογική εξέταση

Η απομόνωση-ταυτοποίηση του μυκοβακτηριδίου της φυματίωσης τεχνικά είναι πολύ δύσκολη.

Θεραπεία:

Τυπική Φυματίωση: Αντιφυματική αγωγή 9-12 μήνες. Συνιστάται χειρουργική αφαίρεση μετά από φαρμακευτική αγωγή, διάρκειας 3-6 μηνών, χωρίς υποχώρηση του λεμφαδένα.

Άτυπη Φυματίωση:

Άμεση χειρουργική αφαίρεση του πάσχοντα λεμφαδένα, πριν διαπυηθεί, διότι αυτός ο τύπος δεν ανταποκρίνεται στην αντιφυματική θεραπεία.

Επιπλοκές:

Υποτροπή
Συρίγγιο
Παράλυση του γναθιαίου κλάδου προσωπικού νεύρου
Υπέρχρωση του δέρματος με δύσμορφη ουλοποίηση

6. Νόσος εξ ονύχων γαλής

Στο 35% των περιπτώσεων τραχηλική εντόπιση. Στο 65% εξωτραχηλική εντόπιση βουβωνική, μασχαλιαία.

Εξέλιξη:

Χρόνια λεμφαδενίτις με σπάνια διαπύηση. Υποχώρηση της λεμφαδενίτιδας κατά τη διάρκεια της θεραπεία και υποτροπή μετά τη διακοπή.

Αιτία:

Gram - βάκιλος Rochalimaea henselae.

Ξενιστές, κυρίως γάτες και άλλα ζώα όπως σκύλοι, κουνέλια, πίθηκοι. Επίσης μόλυνση από αγκίστρια, αγκάθια, παρασχίδες ξύλων. Η νόσος εκδηλώνεται 5-50 μέρες μετά την έκθεση στον λοιμογόνο παράγοντα.

Μορφές νόσου: