Το stress κάνει κακό και …στην διαχείριση του κορωνοϊού
Μάριος Παπαδόπουλος,
Παιδοπνευμονολόγος – Παιδοαλλεργιολόγος ΙΑΣΩ Παίδων
Στο τηλέφωνο τις τελευταίες ημέρες …ξεχυλίζει η ανησυχία των γονιών για τον κίνδυνο που διατρέχουν τα παιδιά με αναπνευστικά προβλήματα από τον Covid-19. Η έως τώρα μικρή εμπειρία για το νέο ιό, δείχνει ότι …σέβεται τη μικρή ηλικία, που φαίνεται να εμφανίζει ηπιότερη κλινική συνδρομή.
Ωστόσο, είναι γεγονός ότι η επιδημία του κορωνοϊού (covid -19) έχει δημιουργήσει μεγάλο άγχος και αισθήματα φόβου στους ανθρώπους σε όλες τις χώρες του κόσμου. Η καθημερινότητα των οικογενειών έχει αλλάξει πολύ, χωρίς μάλιστα να ξέρουμε πόσο θα διαρκέσει, προκαλώντας έντονη συναισθηματική φόρτιση σε παιδιά και ενήλικες.
Τα τελευταία χρόνια γνωρίζουμε πολύ καλά, ότι το stress ανεξάρτητα από την αιτία που το προκαλεί έχει βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες αρνητικές συνέπειες στη λειτουργία του ανθώπινου οργανισμού.
Οι αρνητικές συνέπειες αφορούν μεταξύ άλλων και στη λειτουργία του αναπνευστικού και αμυντικού συστήματος, ενώ οι αλλεργίες και οι δερματικές εκδηλώσεις συχνά επιδεινώνονται σε φάση άγχους.
Καθένας από εμάς, λειτουργεί και ανταποκρίνεται διαφορετικά στις κρίσεις. Θα πρέπει ωστόσο να θυμόμαστε ότι έστω και για διαφορετικούς λόγους τα παιδιά και τα άτομα μεγάλης ηλικίας αποτελούν ομάδες που χρειάζονται ιδιαίτερο χειρισμό και ψυχολογική υποστήριξη στις δύσκολες μέρες που διανύουμε.
Ποια είναι τα σημάδια που μπορεί να ενεργοποιήσουν τους γονείς ώστε να καταλάβουν ότι το παιδί βιώνει κατάσταση stress;
- Φόβος και άγχος για την υγεία τους και την υγεία των αγαπημένων τους
- Αλλαγές στην όρεξη για φαγητό και τις συνήθειες ύπνου
- Συχνό/ανεξήγητο κλάμα, εκρήξεις θυμού
- Ευερεθιστότητα/απόσυρση σε εφήβους
- Επιστροφή σε προηγούμενα στάδια εξέλιξης για μικρότερα παιδιά (παράδειγμα βραδινή ενούρηση)
- Επιδείνωση δερματοπαθειών και
- Εμφάνιση τικ όπως επαναλαμβανόμενες βαθιές ανάσες, αίσθημα δύσπνοιας, βήχας, ανοιγοκλείσιμο ματιών και διάφοροι ήχοι με το στόμα και τη μύτη που εξαφανίζονται στον ύπνο
Οδηγίες για γονείς:
Τα παιδιά και οι έφηβοι σε μεγάλο βαθμό αντιδρούν με βάση το τι βλέπουν από τους γονείς μέσα στο σπίτι. Όταν οι ενήλικες μεταδίδουν ηρεμία και σιγουριά βοηθούν τα παιδιά να βιώσουν την πρωτόγνωρη για όλους μας κρίση με λιγότερο άγχος.
Συχνά ξεχνάμε, ιδιαίτερα όσον αφορά στα μικρά παιδιά να ενημερώσουμε για την κρίση, και συγκεκριμένα την επιδημία με τον κορωνοϊό αφήνοντας το παιδί να ακούει συζητήσεις που συχνά το αγχώνουν χωρίς να καταλαβαίνει το νόημα αλλά μόνο να αισθάνεται την υποκείμενη ένταση.
Η σωστή προσέγγιση είναι να αφιερώσουμε χρόνο, να μιλήσουμε, να εξηγήσουμε με την κατάλληλη γλώσσα ή ζωγραφιές ή ότι άλλο μέσο σκεφτούμε ανάλογα με την ηλικία του παιδιού. Απαντάμε πάντα με ειλικρίνεια. Διαβεβαιώνουμε τα παιδιά ότι δεν κινδυνεύουν. Μοιραζόμαστε με τους εφήβους το δικό μας άγχος και το πως το χειριζόμαστε.
Περιορίζουμε στο μέτρο του δυνατού την πρόσβαση στη συνεχή ροή αγχωτικών νέων. Τα παιδιά δεν μπορούν να επεξεργαστούν με τον ίδιο τρόπο τα γεγονότα και να κατανοήσουν σωστά τις πληροφορίες.
Προσπαθούμε να κρατήσουμε στο μέτρο του δυνατού τη συνήθη ρουτίνα. Οργανώνουμε ένα πρόγραμμα δημιουργικής απασχόλησης ή και επαφής με τη μαθησιακή δραστηριότητα ώστε το κλείσιμο του σχολείου να αποσυντονίσει το δυνατόν λιγότερο την καθημερινότητα των παιδιών.
Επίσης η καλύτερη ιδέα είναι …γυμναζόμαστε όλοι έστω και σε καραντίνα. Δε χρειάζεται το τέλος της απομόνωσης να βρει τα παιδιά μας με αρκετά κιλά παραπάνω.
Κάποιοι από εμάς μπορεί να συναντήσουν μεγαλύτερα εμπόδια. Τυχόν προϋπάρχουσες δυσκολίες στις ενδοοικογενειακές σχέσεις, σε εποχή που βιώνουμε κάποια κρίση όπως αυτή με τον εγκλεισμό στο σπίτι, συνήθως γίνονται χειρότερες. Κάποιοι θα χρειαστούν πιθανόν πιο ειδική βοήθεια. Σημαντική υποστήριξη μπορούμε να βρούμε από τις τηλεφωνικές γραμμές υποστήριξης που έχουν ενεργοποιηθεί.
Δεν ξεχνάμε ότι παρά τον προσωπικό φόβο ή άγχος πρέπει να λειτουργούμε ως πρότυπο για τα παιδιά μικρότερα και μεγαλύτερα. Η εύκολη λύση είναι η ατομική απόσυρση όπου κάθε γονιός και παιδί είναι με μία ηλεκτρονική συσκευή παίζοντας ή σερφάροντας στα κοινωνικά δίκτυα. Η δύσκολη λύση είναι το μένουμε σπίτι περνώντας το χρόνο μας μαζί.