Η σημασία της διατροφής στην αποκατάσταση

Ηλίας Χρυσοβαλάντης
Διαιτολόγος - Διατροφολόγος
Υπεύθυνος Διαιτολογικού
Τμήματος “ΦΙΛΟΚΤΗΤΗ”

 

Η χρονική περίοδος μετά από ένα χειρουργείο, έναν τραυματισμό ή ένα εγκεφαλικό επεισόδιο, συχνά χαρακτηρίζεται από σημαντικά ζητήματα ελλιπούς θρέψης του ασθενή. Η σωστή σίτιση κατά την περίοδο αυτή, αποτελεί βασικό παράγοντα γρήγορης και σωστής ανάκαμψης.

Η κατάλληλη επιλογή της τροφής παρέχει στο σώμα τα απαραίτητα εφόδια ώστε να ανταπεξέλθει ταχύτερα κατά την αποκατάστασή του. Η ύπαρξη δυσμενών καταστάσεων όπως φλεγμονή, παχυσαρκία, οστεοαρθρίτιδα, αυτοάνοσα και διαβήτης τύπου 2, επιβραδύνουν τους ρυθμούς αποκατάστασης και αυξάνουν τα επίπεδα πόνου. Ωστόσο, μελέτες έχουν δείξει ότι η κατανάλωση των σωστών θρεπτικών συστατικών μπορεί να περιορίσουν τα παραπάνω, βελτιώνοντας σημαντικά το χρόνο αποκατάστασης. Μερικά παραδείγματα αυτών είναι:

Βιταμίνη C

Η βιταμίνη C βοηθά στην ανάπτυξη και ανάπλαση του συνδετικού ιστού συμμετέχοντας στην παραγωγή κολλαγόνου, μιας πρωτεΐνης που αποτελεί το κύριο συστατικό των συνδετικών ιστών. Βοηθά, επίσης, στην επούλωση τραυμάτων (είναι ιδιαίτερα χρήσιμη μετά τη χειρουργική επέμβαση), στην αποκατάσταση και διατήρηση υγιών οστών. Επειδή είναι υδατοδιαλυτή και το σώμα δεν την αποθηκεύει, πρέπει να λαμβάνεται συχνά. Καλές πηγές βιταμίνης C αποτελούν τα εσπεριδοειδή, οι φράουλες, ο ανανάς, οι πράσινες πιπεριές, το λάχανο και το μπρόκολο.

Βιταμίνη Α

Βοηθά στην επούλωση των πληγών και στη μείωση του κινδύνου μόλυνσης. Επειδή ο οργανισμός αποθηκεύει τη βιταμίνη Α, είναι σημαντικό να μην υπερκαταναλώνεται. Η τρέχουσα συνιστώμενη ημερήσια δόση βιταμίνης Α είναι 3.000 IU για τους άνδρες και 2.300 IU για τις γυναίκες. Καλές πηγές αποτελούν το ήπαρ, ο σολομός και τα αυγά. Υπάρχουν δε και τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε καροτενοειδή, τα οποία το σώμα μπορεί να μετατρέψει σε βιταμίνη Α (πολλοί άνθρωποι φέρουν γενετική μετάλλαξη που μειώνει την ικανότητά τους να μετατρέπουν καροτενοειδή σε βιταμίνη Α). Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι τα καρότα, το καλαμπόκι, οι γλυκοπατάτες, τα μανταρίνια και το σπανάκι.

Ψευδάργυρος

Συμβάλλει στη διατήρηση της δομικής ακεραιότητας του δέρματος και των βλεννογόνων. Βοηθά, επίσης, στην κυτταρική διαίρεση και στη δημιουργία νέου ιστού. Επιπλέον, ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα. Τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε ψευδάργυρο είναι τα στρείδια, το βόειο κρέας, το αρνί, οι γαρίδες, το σπανάκι, τα φιστίκια και τα κάσιους.

Πρωτεΐνη

Παρέχει όλα τα απαραίτητα δομικά μόρια για την αποκατάσταση των ιστών και των μυών του ανθρώπινου σώματος. Βοηθά στην καταπολέμηση της λοίμωξης και στη δημιουργία κολλαγόνου. Καλές πηγές αποτελούν το κρέας, τα ψάρια, τα πουλερικά και τα αυγά. Οι χορτοφάγοι μπορούν να στραφούν σε πηγές φυτικής προέλευσηςγια να καλύψουν τις πρωτεϊνικές τους ανάγκες, όπως φασόλια, φακές, σόγια και φάβα.

Υγρά

Η διαρκής ενυδάτωση είναι απαραίτητη για τη διαδικασία επούλωσης. Τα υγρά λιπαίνουν τις αρθρώσεις, βοηθούν στην παροχή οξυγόνου στους μύες και στη συνέχεια απομακρύνονται από το σώμα.

Τι θα πρέπει να αποφεύγεται

Εκτός από την προσθήκη βασικών θρεπτικών συτατικών στη διατροφή των ασθενών κατά την αποκατάσταση, υπάρχουν ορισμένα τρόφιμα που θα πρέπει να αποφεύγονται. Πιο συγκεκριμένα, θα πρέπει να περιοριστεί η πρόσληψη εξευγενισμένων σακχάρων, καθώς προκαλούν φλεγμονή στους ιστούς και κόπωση, λόγω των διακυμάνσεων που προκαλούν του σακχάρου στο αίμα. Επιπλέον, τα επεξεργασμένα τρόφιμα θα πρέπει να αποφεύγονται γενικότερα, διότι περιέχουν υψηλά ποσοστά ζάχαρης, λίπους, νατρίου και χημικών προσθέτων, τα οποία μπορούν να αυξήσουν όλες τις φλεγμονές. Κλείνοντας, θα λέγαμε πως ο στόχος μας είναι η κάλυψη όλων των διατροφικών αναγκών, προλαμβάνοντας φαινόμενα κακής θρέψης και καχεξίας, έτσι ώστε ο ασθενής να επικεντρωθεί στη θεραπεία-αποκατάσταση και να επιστρέψει ταχύτερα και με ασφάλεια στο σπίτι.

Η κατάλληλη επιλογή της τροφής παρέχει στο σώμα τα απαραίτητα εφόδια ώστε να ανταπεξέλθει ταχύτερα κατά τη δύσκολη περίοδο της αποκατάστασης.