Ινσουλινοεξαρτώμενος διαβήτης στα παιδιά

Χριστίνη Λαδάκη
Παιδοενδοκρινολόγος, Επιστημονικός Συνεργάτης Τμήματος Παιδικής & Εφηβικής Παχυσαρκίας ΙΑΣΩ Παίδων

Η διάγνωση του ινσουλινοεξαρτώμενου διαβήτη γίνεται αποδεκτή σαν «κεραυνός εν αιθρία» σε κάθε οικογένεια. Έπαθε το παιδί μου διαβήτη γιατί τρώει πολλά γλυκά; Πόσο γρήγορα θα γίνει καλά; Θα «τρυπιέται» καθημερινά; Αυτές είναι μερικές από τις πιο συνηθισμένες πρώτες ερωτήσεις των γονέων.

Υπολογίζεται ότι περίπου 450.000 παιδιά παγκοσμίως νοσούν με διαβήτη σε ηλικία μεταξύ 0-14 ετών. Κάθε χρόνο διαγιγνώσκονται 77.000 νέες περιπτώσεις παιδιών μέχρι 14 ετών με ινσουλινοεξαρτώμενο διαβήτη, παγκοσμίως, ενώ περισσότερα από 120.000 είναι πάνω από 15 ετών. Η ανακάλυψη της ινσουλίνης θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα επιτεύγματα της ιατρικής. Ο πρώτος ασθενής στον οποίο χορηγήθηκε ινσουλίνη το 1922, ήταν ένας δεκατετράχρονος Καναδός. Από τότε η επιστήμη έχει κάνει τεράστια άλματα, σε σχέση τόσο με τους νέους τύπους ινσουλίνης, όσο και με τον τρόπο χορήγησής της.

Οι σκανδιναβικές χώρες κρατούν τα ηνία παγκοσμίως στο νεανικό διαβήτη. Ακόμη και σήμερα δεν ξέρουμε επακριβώς τις αιτίες. Γύρω στο 40-50% των αιτιών βρίσκουμε μη κληρονομικούς παράγοντες, που μπορούν να σχετίζονται με διάφορους τρόπους ζωής, με διάφορες ιογενείς λοιμώξεις. Στην πλειονότητα, η νόσος οφείλεται στην προοδευτική καταστροφή των β-κυττάρων του παγκρέατος, με αποτέλεσμα την αδυναμία του οργανισμού να παράγει ινσουλίνη. Αυτό προκαλεί τη δυσκολία να εισαχθεί η γλυκόζη στο εσωτερικό των διαφόρων κυττάρων του οργανισμού και την κατά συνέπεια παραμονή της στην κυκλοφορία του αίματος.

Έτσι, εφόσον δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τα κύτταρα, διαφεύγει ή διαβαίνει, εξ ου και ο όρος «διαβήτης», στα ούρα σαν γλυκοζουρία. Έντονα συμπτώματα με πολυουρία, πολυδιψία, απώλεια βάρους σε συνδυασμό με κόπωση, αδυναμία και συχνές λοιμώξεις του οργανισμού, μας οδηγούν στα πρώτα κλινικά συμπεράσματα της υπεργλυκαιμίας.

Η θεραπεία στηρίζεται αποκλειστικά στη χορήγηση της ινσουλίνης. Κατά τη διάρκεια της νοσηλείας επιτυγχάνεται η σταδιακή μετάβαση από ενδοφλέβια σε υποδόρια έγχυση, με ταυτόχρονη εκπαίδευση του μικρού ασθενούς καθώς και της οικογένειάς του. Με τη μέτρηση των γευματικών υδατανθράκων επιτυγχάνεται η ακριβής δόση της ινσουλίνης που θα χρειαστεί για να επαναφέρουμε το σάκχαρο στα θεμιτά όρια.

Η χορήγηση της ινσουλίνης επιτυγχάνεται με δύο τρόπους:

• Με μεμονωμένες δόσεις ταχείας ινσουλίνης με ειδικό στυλό πριν ακριβώς το γεύμα, σε συνδυασμό με μια δόση βραδείας αποδέσμευσης.
• Με συνεχή χορήγηση ταχείας δράσης ινσουλίνης μέσω αντλίας, μιας μικρής ηλεκτρονικής συσκευής σε μέγεθος κινητού τηλεφώνου, η οποία μιμείται συνεχώς τη λειτουργία του παγκρέατος.

Η θεραπευτική αγωγή συνδυάζει:

• Ινσουλινοθεραπεία
• Ισορροπημένη διατροφή με τη μέτρηση υδατανθράκων
• Άσκηση/ αθλητικές δραστηριότητες
• Έλεγχο γλυκόζης πριν και μετά από το γεύμα

Όλα τα παραπάνω επιτυγχάνονται με συνεχή εκπαίδευση της οικογένειας από την ομάδα εξειδικευμένου προσωπικού, έτσι ώστε να επιτευχθεί η όσο το δυνατόν καλύτερη ποιότητα ζωής του παιδιού.

Ο παιδοενδοκρινολόγος σε συνεργασία με το διαιτολόγο, τον εξειδικευμένο νοσηλευτή, τον ψυχολόγο και τον κοινωνικό λειτουργό, βρίσκονται πάντα δίπλα στο πλευρό της οικογένειας με στόχο:

• Μείωση των διαφόρων συμπτωμάτων ή ενοχλήσεων σε σχέση με ύπερ/υπογλυκαιμία
• Καλή φυσική κατάσταση
• Φυσιολογική νοητική και ψυχική ανάπτυξη του παιδιού σε συνδυασμό με καλή σχολική επίδοση
• Φυσιολογικές διαπροσωπικές σχέσεις στην οικογένεια και στην κοινωνία
• Αποφυγή μακροχρόνιων επιπλοκών

Ο διαβήτης στα παιδιά σήμερα θέλει:

• Ινσουλίνη
• Αγάπη
• Περίθαλψη
• Γνώσεις

Δεν είναι ευχάριστο να πάσχει κανείς από διαβήτη, αλλά πρέπει να σκέφτεται ευχάριστα ακόμα κι όταν έχει διαβήτη. Κάθε ασθενής μαζί με την οικογένειά του πρέπει να γίνει ειδικός με την ασθένεια του, να αποδεχθεί την κατάσταση και να μάθει να ζει με αυτή. Ένα παλιό γνωμικό λέει, «το σπίτι μου είναι το βασίλειό μου». Φτιάξε το δικό σου βασίλειο από γνώσεις και κίνητρα για να μπορέσεις να αισθάνεσαι άνετα με τον διαβήτη σου.