Απαραίτητο το check-up για καλή υγεία
Μαντώ Κυπριανίδου
Γενική Ιατρός, Υπεύθυνη Τμήματος Check-up ΙΑΣΩ Γενική Κλινική
Η υγεία είναι η μη παθολογική, φυσική, ψυχική και πνευματική κατάσταση του οργανισμού μας. Για να τη διασφαλίσουμε, δεν φτάνει μόνο να τσουγκρίσουμε τα ποτήρια για να ξορκίσουμε το «κακό», αλλά χρειάζεται να κάνουμε ορισμένες διαδικασίες.
Check-Up για πρόληψη
Μπορούμε να προλάβουμε τις ασθένειες ή τις παθολογικές καταστάσεις, κάνοντας ένα check-up, δηλαδή έναν προληπτικό έλεγχο των διαφόρων λειτουργιών του οργανισμού μας, ο οποίος μπορεί να νοσεί σιωπηλά χωρίς συμπτώματα.
Το check-up θα πρέπει να περιλαμβάνει:
➔ Αιματολογικό έλεγχο και ανάλυση ούρων
➔ Καρδιολογικό έλεγχο
➔ Εξέταση πνευμόνων
➔ Μια πλήρη κλινική εξέταση, όπου ο ιατρός μπορεί να ανιχνεύσει κάτι για το οποίο χρειάζονται επιπλέον εξετάσεις
Check-Up ανάλογα με την ηλικία
Check-up μπορούμε να ξεκινήσουμε -συστηματικά- από την ηλικία των 18 ετών, όμως ο προληπτικός έλεγχος ξεκινά από την παιδική ηλικία.
Στην προσχολική ηλικία είναι απαραίτητη η ανοσοποίηση των παιδιών καθώς και ο έλεγχος της βασικής τους ανάπτυξης, της ακοής και της όρασης, ενώ στη σχολική ηλικία θα πρέπει να ελέγχεται η εμφάνιση των δευτερογενών χαρακτηριστικών του φύλου, ώστε να προλαμβάνονται ορμονικές διαταραχές στα πρώιμα στάδια.
Στα παιδιά σχολικής ηλικίας θα πρέπει να δίνονται συμβουλές για υγιεινή διατροφή και για την πρόληψη σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων.
Στους ενήλικες:
➔ Ο αιματολογικός έλεγχος περιλαμβάνει βιοχημικές εξετάσεις όπως σάκχαρο, χοληστερίνη, γενική αίματος (αιματοκρίτη, λευκά και ερυθρά αιμοσφαίρια) και καθίζηση ερυθρών αιμοσφαιρίων (ΤΚΕ)
➔ Ο καρδιολογικός έλεγχος περιλαμβάνει:
- Ακρόαση καρδιάς
- Ηλεκτροκαρδιογράφημα, το οποίο δίνει πολλές πληροφορίες όσον αφορά στη λειτουργία της καρδιάς (μας δείχνει μια αρρυθμία και το είδος της, την ύπαρξη ενός παλαιού ισχαιμικού επεισοδίου που μπορεί να πέρασε ασυμπτωματικά, όπως και διαταραχές στην αιμάτωση μυοκαρδίου).
- Μέτρηση αρτηριακής πίεσης, εάν είναι δυνατόν και στα δύο χέρια
➔ Ο έλεγχος πνευμόνων περιλαμβάνει ακτινογραφία θώρακος κάθε δύο χρόνια στους μη καπνιστές και κάθε χρόνο για τους καπνιστές. Για τους καπνιστές άνω των 40 ετών, καλό θα ήταν να γίνεται μια lowdose αξονική τομογραφία θώρακος. Στους καπνιστές θα πρέπει, επίσης, να γίνεται μία σπιρομέτρηση ετησίως.
➔ Η κλινική εξέταση, πέραν της κλινικής αξιολόγησης, περιλαμβάνει τη λήψη ατομικού και οικογενειακού ιατρικού ιστορικού που βοηθά τον ιατρό να ζητήσει περαιτέρω εξετάσεις. Επίσης, δίνει τη δυνατότητα στον ενδιαφερόμενο να ενημερωθεί για τις σωστές διατροφικές συνήθειες, τους κινδύνους του καπνίσματος, της υπερβολικής κατανάλωσης λιπαρών και αλατιού.
Το check-up όμως δεν περιλαμβάνει μόνο αυτά, υπάρχουν και πιο ειδικοί έλεγχοι.
Οφθαλμολογικός έλεγχος (μέτρηση οράσεως, έλεγχος οφθαλμικής πιέσεως και έλεγχος βυθού) και ακοολογικός έλεγχος με ακοόγραμμα.
Check-Up ανάλογα με το φύλο
Παράλληλα με το γενικό έλεγχο, υπάρχουν και εξετάσεις που πρέπει να γίνονται αναλόγως του φύλου και της ηλικίας.
➔ Για άνδρες 35-50 ετών, PSA κάθε χρόνο (αιματολογική εξέταση, που ελέγχει τη λειτουργία του προστάτη και μπορεί να ανιχνεύσει κακοήθεια προστάτη)
➔ Για άνδρες άνω των 50 ετών, PSA, υπερηχογράφημα προστάτη ετησίως και δακτυλική εκτίμηση της υφής του προστάτη από ουρολόγο
➔ Για ηλικίες άνω των 40 ετών στους άνδρες και στις γυναίκες, κυρίως μετά την εμμηνόπαυση, εκτός αν υπάρχει λόγος (όπως ηλεκτροκαρδιογραφικά ευρήματα ή συμπτωματολογία κατά την κόπωση), θα πρέπει να γίνεται και δοκιμασία κοπώσεως
➔ Για γυναίκες κάθε ηλικίας θα πρέπει να γίνεται:
- Έλεγχος αναιμίας με γενική αίματος, σίδηρο και φερριτίνη ορού
- Test Pap και γυναικολογική εξέταση, κάθε χρόνο από τη στιγμή που αρχίζουν να έχουν ενεργή σεξουαλική ζωή
- Κάθε 2-3 χρόνια, υπερηχογράφημα έσω γεννητικών οργάνων και έλεγχος θυρεοειδούς
➔ Για γυναίκες 20-40 ετών, επιπλέον των ανωτέρω, μαστολογική εκτίμηση με ψηλάφηση και υπερηχογράφημα μαστών
➔ Για γυναίκες 40-75 ετών, ετησίως μαστογραφία και συνεκτίμηση με υπερηχογράφημα μαστών. Επίσης, μέτρηση οστικής πυκνότητας για έλεγχο οστεοπόρωσης για τις γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση, ενώ για εκείνες που είναι υπό αγωγή για οστεοπόρωση, θα πρέπει να γίνεται κάθε χρόνο
Η μαστογραφία μπορεί να γίνει και νωρίτερα από την ηλικία των 40 ετών, εάν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό ή ύποπτα ευρήματα στην ψηλάφηση. Τα σωστό θα ήταν κάθε γυναίκα να μάθει να ψηλαφεί το στήθος της μία φορά το μήνα για να το γνωρίζει καλά, ώστε -αν ανακαλύψει κάτι καινούργιο- να απευθυνθεί έγκαιρα στον ιατρό της.
Κολονοσκόπηση και για τα δύο φύλα θα πρέπει να γίνεται από την ηλικία των 50 ετών ή νωρίτερα, εάν υπάρχουν συμπτώματα ή οικογενειακό ιστορικό.
Τέλος, να μην ξεχνάμε ότι ο οδοντιατρικός προληπτικός έλεγχος είναι μέρος της διατήρησης της υγείας μας, όπως και η άσκηση, η υγιεινή διατροφή και η διατήρηση της καλής ψυχικής μας υγείας, κάνοντας πράγματα που μας ευχαριστούν, όπως να βρισκόμαστε με αγαπητά πρόσωπα, γελώντας με κάθε ευκαιρία ή να ευχαριστιόμαστε με μεγάλα αλλά και με μικρά, απλά, καθημερινά πράγματα.